'Lange wachttijden nieuwe kankermedicijnen kosten levens'

Nieuwe kankermedicijnen zijn in Europa gemiddeld acht maanden later beschikbaar voor patiënten dan in de Verenigde Staten. Dat blijkt uit onderzoek van hoogleraar Carin Uyl-de Groot van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De trage toegang zou ertoe leiden dat kankerpatiënten hier eerder en onnodig sterven.

Uyl-de Groot onderzocht het verlies aan levensjaren bij twee medicijnen, tegen prostaat- en huidkanker. Tijdens de goedkeuringsprocedure konden in Europa 11.184 huidkankerpatiënten en 55.853 prostaatkankerpatiënten niet met deze middelen worden behandeld. "Het niet of laat gebruiken van deze twee middelen leidde al tot een verlies van meer dan 30.000 levensjaren in heel Europa", zegt Uyl-de Groot in Het AD. In Nederland gingen er bijna 1300 levensjaren verloren.

De onderzoekster heeft de toegang van twaalf kankermedicijnen tot de Europese markt in de periode 2011-2018 onderzocht. Haar conclusie is dat het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) een stuk trager is met de registratie van de medicijnen dan de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA). Waarom dat zo is, kan ze niet verklaren omdat volgens haar de langere procedures niet tot betere adviezen leiden.

Ook zijn er grote verschillen tussen de Europese landen als het gaat om toelating van medicijnen. In Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Oostenrijk duurt dat gemiddeld respectievelijk 17, 22 en 31 dagen na de EMA-goedkeuring. In Nederland ligt dat gemiddeld op 128 dagen. In Griekenland en veel Oost-Europese landen vergt toelating na goedkeuring door de EMA gemiddeld nog 2 tot 3 jaar.

De hoogleraar pleit ervoor dat zowel de EMA, als de afzonderlijke lidstaten, hun procedures verkorten. "Patiënten hebben recht op gezondheid, dat wil zeggen de hoogst haalbare gezondheidsstandaard als fundamenteel recht van ieder mens. Dit maakt het een wettelijke verplichting van landen om te zorgen voor tijdige toegang tot aanvaardbare en betaalbare gezondheidszorg van passende kwaliteit."

Deze studie laat volgens haar zien hoe ernstig de situatie is. "Aangezien er veel nieuwe kankermedicijnen op de markt zijn gekomen en vele andere in opkomst zijn, is het van het grootste belang dat alle patiënten die het nodig hebben zo snel mogelijk toegang krijgen tot deze medicijnen."

Volgens de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) toont deze studie aan dat "we toe zijn aan een grondige herijking van het toelatingssysteem voor nieuwe geneesmiddelen", aldus directeur Gerard Schouw in een reactie. Volgens hem is het huidige systeem "failliet".