'Leger verzamelde heimelijk op grote schaal data in Nederland'

De Nederlandse krijgsmacht heeft sinds de corona-uitbraak heimelijk op grote schaal informatie verzameld over de Nederlandse samenleving en die geduid en verspreid in rapporten. Dat stelt NRC na onderzoek. De krant meldt zondagavond dat militairen zich maandenlang hebben verdiept in het gedrag van onder meer Viruswaanzin en de organisatie Gele Hesjes. Ook hebben ze het als ‘alternatief’ aangeduide medium Jensen.nl in de gaten gehouden en distributiepunten van de papieren uitgave De Andere Krant in kaart gebracht en de branden in de 5G-zendmasten.

De krant schrijft dat grote hoeveelheden data over de meest uiteenlopende onderwerpen in een door Defensie gebouwd computersysteem belandden om er geautomatiseerd een coronagolf of maatschappelijke onrust mee te voorspellen. Het komt naar voren uit een reconstructie van het Land Information Manoeuvre Centre (LIMC). Defensie richtte dit half maart op om zicht te krijgen op de coronacrisis en de verspreiding van desinformatie.

Volgens NRC is het omstreden dat een krijgsmacht op eigen grondgebied onderzoek doet naar de eigen bevolking "ook omdat Defensie op Nederlands grondgebied niet veel mag. Ze mag bijvoorbeeld de politie, een ministerie of inlichtingendienst bijstaan als die erom vraagt. Militairen handelen dan volgens de regels en onder toezicht van die instantie. In dit geval handelt het LIMC op eigen initiatief", schrijft de krant.

Defensie reageert in de krant en zegt dat de militairen van het LIMC niet naar individuen kijken omdat ze dat niet mogen, dat ze enkel open bronnen gebruiken en hun analyses alleen voor intern gebruik zijn. NRC stelt dat uit hun onderzoek iets anders blijkt: dat het centrum vanaf de start de analyses deelt met bijvoorbeeld terrorismecoördinator NCTV en de Nationale Politie. Het NRC schrijft: "Het LIMC maakt naast open bronnen ook gebruik van "semi-gesloten bronnen", gedragsanalyses en informatie afkomstig van militaire liaisons in bijvoorbeeld de ziekenhuizen en verpleeghuizen. Ook staan vertrouwelijke bronnen genoemd in documenten, zoals het interne registratiesysteem van de politie en een technische briefing bij een ministerie", aldus NRC.

D66-Kamerlid Salima Belhaj wil een Kamerdebat over de zaak en zegt tegen NRC: "Defensie moet geen taken van politie of AIVD op zich nemen".