Marijke: “Mijn dochter wil niet dood, ze wil geholpen worden”

Volgens GroenLinks Tweede Kamerlid Lisa Westerveld krijgen te veel radeloze jongeren geen hulp, maar belanden ze op een wachtlijst. Ze worden telkens overgeplaatst waardoor hun problemen erger worden. Jeugdzorgprofessionals gaan gebukt onder een enorme werkdruk en gemeenten kampen met miljoenen tekorten. En het aantal jongeren dat niet meer verder wil leven stijgt. Marijke weet hier alles van. Haar dochter Lieke (18) is in totaal acht keer van het spoor in Vught gehaald. “Mijn dochter wil niet dood, ze wil geholpen worden.”

Lisa Westerveld gaf onlangs een krachtig pleidooi in de Tweede Kamer waarbij ze de minister oproept tot actie. Volgens Westerveld is jeugdzorg in crisis en moet de minister dat erkennen en optreden als een crisismanager. Ze wil dat de minister direct investeert in de jeugdzorg, de sector aantrekkelijk maakt om in te werken en zorgt dat recente kennis over behandelingen die werken beter worden verspreid. Bovendien wil Westerveld dat er extra aandacht komt voor jongeren die op een gesloten afdeling zitten. “Het gebeurt te vaak dat jongeren met complexe problemen in afzondering worden geplaatst zonder adequate behandeling. Terwijl we allemaal weten dat dit ronduit schadelijk is voor hen. Sluit jongeren niet op, maar geef ze aandacht en de juiste behandeling."

Lieke is op haar dertiende via de crisisdienst uit huis geplaatst omdat ze onhandelbaar was. Het kwam voor Marijke niet als een verrassing. “Van jongs af aan hebben we problemen met Lieke. Ze is autistisch, heeft ADHD en heeft een laag IQ. Ik lees veel verhalen over jonge meiden die autistisch zijn en opgesloten worden. Dat is niet de oplossing. Je moet heel intensief aan de slag met zo’n meisje. Maar ja, aan de andere kant: als mijn dochter niet opgesloten was geweest, had ze nu niet meer geleefd.”

Lieke heeft een jaar in de gesloten psychiatrische instelling Herlaarhof in Vught gezeten. “Na twee weken heeft een zestienjarige medebewoonster zelfmoord gepleegd. Ze is weggelopen en voor de trein gesprongen. Dit heeft een enorme indruk gemaakt op Lieke. Er zitten veel meisjes in die instelling die zich snijden en Lieke is dat ook gaan doen. Dit werd steeds erger, want ze moest gehecht worden. Na een jaar sprong er weer iemand van zestien voor de trein. Het ging daarna bergafwaarts met haar.”

Volgens Marijke doen veel jongeren zelfmoordpogingen in deze instelling. “Het spoor bij Vught staat erom bekend. Lieke heeft in 2014 acht keer een zelfmoordpoging gegaan. Ze is meerdere malen van het spoor gehaald. Uiteindelijk is ze weggegaan uit Herlaarhof. Ik vond het echt een vreselijke instelling. Ze heeft nog twee weken op een isoleerafdeling gezeten, waar alles van rubber is. Ze zat daar om tot rust te komen, maar er is daar niemand. Haar toestand werd alleen maar erger.”

Marijke was het helemaal beu. “Lieke heeft geen therapie gehad. Niks. Ze is toen naar De La Salle in Boxtel gegaan. Daar heeft ze drie jaar gewoond. Dat was ook een ramp. Ze heeft zes NLP sessies in drie jaar tijd gehad. Ze zeiden dat ze was genezen, maar ondertussen deed ze weer zelfmoordpogingen. Met een kabel heeft ze zich geprobeerd op te hangen. Lieke ging weer naar het spoor en het automutilatie begon ook weer. Er wordt in Boxtel veel drugs gebruikt en is er loverboy problematiek.”

Inmiddels is Lieke achttien jaar. Hoe gaat het nu met haar? “Vorig jaar september is ze thuis komen wonen. Het ging toen op en af. Ze slikte geen medicatie meer en is toen heel veel wiet gaan roken. Daar is ze zo verslaafd aan geraakt, dat ze weer op een wachtlijst kwam te staan om af te kicken in een gesloten afdeling. Ze kan nu geholpen worden, maar ze weigert alle hulp. Ze slaapt al vier dagen bij een jongen en zwerft op straat. Haar motivatie is weg. Ik snap dat wel. Er wordt van alles geroepen, maar uiteindelijk gebeurt er niets.”

Marijke haar ervaring met (gesloten) instellingen staat niet op zichzelf. “Het is overal een groot drama. Ik ken meer mensen die kinderen hebben die in een instelling verblijven en die hebben dezelfde verhalen. Je gaat ervan uit dat je kind wordt beschermd, maar het komt er slechter uit. In een gesloten instelling wordt ook zelfmoord gepleegd. Er is te weinig personeel en er is nauwelijks aandacht voor de gevoelens van die meiden. Als een meisje zichzelf snijdt, moet je in gesprek gaan met haar. Er gaat een bak geld naar de jeugdzorg en naar instellingen, maar het wordt verkeerd besteed. Het zijn niet de juiste mensen die daar werken. Maar ja, het is natuurlijk ook verschrikkelijk als je jonge meiden moet tegenhouden die zich willen ophangen.”

Wat vindt Marijke van het pleidooi van Lisa? “Daar ben ik ben echt heel blij mee. Er is iemand op de wereld die zich inzet voor deze jongeren en ook nog in de Tweede Kamer. Ook al is het maar vijf minuten, ze staat er wel. Hier mag veel meer aandacht voor komen. Als je kinderen hele dagen op hun kamer opsluit, worden ze daar niet beter van. Het gesloten is niet het probleem. Het probleem is hoe er met de kinderen wordt omgegaan. Sinds de zorg bij de gemeentes ligt is het echt overal een drama.”

Marijke leeft naar eigen zeggen al vijf jaar in een hel. “Ik kan zelf niks meer en ik kan ook niet veel voor Lieke betekenen. Mijn dochter is drugsverslaafd, zwerft over straat en slaapt bij vreemden. Er gebeurt niets. Mijn dochter wil niet dood, ze wil geholpen worden.”