Mauritshuis jubileert met oog voor vrouw in kunst en wetenschap

Het Mauritshuis in Den Haag opent donderdag 10 februari een expositie van 17e-eeuwse schilderijen, waarvan een derde door vrouwen is geschilderd. Het zijn allemaal bloemstillevens, een genre waarin vrouwen destijds erg succesvol waren. Volgens het Mauritshuis belandde hun werk zelfs in adellijke en vorstelijke collecties, van onder anderen Lodewijk XIV en koning-stadhouder Willem III. Toch zijn hun namen vaak amper meer bekend en daar wil de Haagse kunsttempel nu verandering in brengen met de tentoonstelling In Volle Bloei, waarmee de viering van zijn 200-jarig bestaan begint.

Werk van onder meer Rachel Ruysch, Maria van Oosterwijck, Judith Leyster, Clara Peeters, Michaelina Wautier en Maria Sybilla Merian is straks te zien in het museum aan de Hofvijver. "Na hun dood raakten ze vaak in de vergetelheid of werden hun werken aan mannelijke collega's toegeschreven - het was toch onmogelijk dat een vrouw zó mooi kon schilderen?" , aldus het Mauritshuis. Ook zette in verschillende gevallen een man later doodleuk zijn naam op het kunstwerk.

De beroemdste en succesvolste schilderes is waarschijnlijk Rachel Ruysch (1664-1750). Haar Vaas met bloemen uit 1700 is volgens het museum extra bijzonder omdat in dit boeket de bloemen al verwelken. Ruysch overvleugelde haar eveneens schilderende echtgenoot, weet het Mauritshuis. Het paar kreeg tussen al dat schilderen door tien kinderen, dus Rachel had ook nog eens haar handen vol aan het huishouden. Ze schilderde niettemin lustig door tot haar 85e en er zijn nog steeds circa 150 schilderijen van haar in omloop.

Maria Sibylla Merian (1647-1717) was niet alleen kunstenares maar ook onderzoekster. Ze liet botanische tekeningen plus belangrijke natuurwetenschappelijke publicaties na. In 1699 ging ze naar Suriname om onderzoek te doen naar de insecten daar. Ze maakte aansluitend het boek Metamorphosis Insectorum Surinamensium Ofte Verandering der Surinaamse Insecten. Ook publiceerde ze een Rupsenboek, waarvoor ze onderzoek deed en tekeningen maakte. Ook haar werk is in het Mauritshuis te bekijken.

De Amsterdamse Agnes Block (1629-1704) presteerde het in 1687 een ananas te kweken, volgens het Mauritshuis de eerste in Europa. Ze nodigde botanische kunstenaars uit om alle planten en bloemen in haar tuin van haar buitenhuis aan de Vecht vast te leggen, onder wie Alida Withoos, Maria Moninckx en Merian. Ook voor al dit werk is aandacht. Een afbeelding van de eerste Europese ananas is eveneens te bewonderen.