Meer meldingen asbestslachtoffers, maar minder schadevergoedingen

Het aantal meldingen van mogelijke asbestslachtoffers is vorig jaar toegenomen, maar bedrijven en verzekeraars keren steeds minder vaak schadevergoedingen uit aan mensen die door hun werk met asbest ziek zijn geworden. Het Instituut Asbestslachtoffers (IAS) maakt zich daar zorgen over. "We zien helaas dat veel werkgevers en verzekeraars zich nu op een strikt juridisch standpunt stellen en weinig oog hebben voor de moeilijke bewijslast voor de slachtoffers", zegt directeur Jan Warning in een verklaring.

Volgens het instituut maken de cijfers over vorig jaar duidelijk dat Nederland "nog niet is verlost van de gevolgen van het grootschalig asbestgebruik in de vorige eeuw". In totaal meldden zich vorig jaar bij het instituut 681 mensen die ziek zijn geworden en dit wijten aan asbest. Ingeademde asbestvezels kunnen uiteenlopende ziekten veroorzaken, zoals kanker in het longvlies. Dat wordt ook wel asbestkanker genoemd. Daarvan is geen genezing mogelijk. Een andere ziekte die door asbest komt, is asbestose. Dat is een ernstige en chronische longziekte.

Tot de jaren 90 werd asbest volop gebruikt, onder meer in isolatiemateriaal. Volgens een eerdere schatting van het Instituut Asbestslachtoffers zijn in de tweede helft van de 20e eeuw meer dan 330.000 Nederlanders tijdens hun werk "intensief blootgesteld" aan asbest. Naarmate mensen vaker zijn blootgesteld, en zeker in slecht geventileerde ruimtes, stijgt de kans dat iemand later ziek wordt.

Alleen in 2018 kreeg het IAS meer aanvragen dan in 2022. Het instituut sluit niet uit dat vorig jaar meer meldingen binnenkwamen door een "inhaaleffect" na de coronapandemie.

De overheid heeft enkele jaren geleden tegemoetkomingsregelingen in het leven geroepen voor mensen die ziek zijn geworden door asbest. Vorig jaar kregen in totaal 556 slachtoffers zo'n tegemoetkoming. De bedragen variëren van 22.839 euro tot 74.991 euro. Daarnaast kan bemiddeling door het IAS nog leiden tot een schadevergoeding van de (oud-)werkgever of diens verzekeraar. Dat lukte vorig jaar slechts in 39 procent van de gevallen en dat is het laagste succespercentage sinds de oprichting van het instituut in 1999.

Claims kunnen onder meer verjaren, na dertig jaar. Verzekeraars hebben wel afgesproken dat ze geen gebruikmaken van die verjaringstermijn, maar afzonderlijke werkgevers hoeven zich niet aan die afspraak te houden. Het IAS laat weten hierover in gesprek te zijn met minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind.