Meeste Nederlandse Joden ervaren meer antisemitisme dan eerder

Het gros van de Joden in Nederland stelt dat er meer antisemitisme is dan vijf jaar geleden, zo blijkt uit een donderdag verschenen Europees onderzoek. Met 83 procent ligt dat percentage net iets hoger dan het Europese gemiddelde van 80 procent. Bijna alle in Nederland wonende Joden hebben in het dagelijks leven te maken gehad met antisemitisme.

Joden krijgen zowel op straat als online te maken met Jodenhaat, blijkt uit de derde editie van een enquête van het Europees Bureau voor de grondrechten (FRA). Dat ziet toe op racisme en vreemdelingenhaat in de Europese Unie.

Bijna een op de acht Joden in Nederland draagt uit veiligheidsoverwegingen regelmatig geen Joodse symbolen in het openbaar, bijna de helft doet dat nooit. Dat is iets meer dan het Europese gemiddelde. Ruim een kwart van de Joden in Nederland voelt zich gediscrimineerd, ook meer dan de 20 procent gemiddeld in Europa. Net zoals elders in Europa worden Joden in Nederland lastiggevallen, krijgen ze te maken met pesterijen en worden ze soms aangevallen. Ze zijn bang dat dit gaat toenemen.

De enquête is afgerond voor de aanval van Hamas op Israël van 7 oktober en de Israëlische militaire acties die daarop volgden. Daarna hebben de onderzoekers nog informatie verzameld bij twaalf organisaties van Joodse gemeenschappen. Sommigen daarvan meldden een toename van antisemitisme van meer dan 400 procent. Aan de enquête deden bijna 8000 Joden uit dertien Europese landen mee. In die landen woont naar schatting ongeveer 96 procent van de Joodse bevolking in de Europese Unie.

"Europa is getuige van een golf van antisemitisme, deels veroorzaakt door het conflict in het Midden-Oosten. Dit beperkt Joodse mensen ernstig in hun mogelijkheden om veilig en waardig te leven", zegt FRA-directeur Sirpa Rautio. De Joodse gemeenschappen moeten worden beschermd "tegen alle vormen van haat en intolerantie, zowel online als offline".

De Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding, Eddo Verdoner, is niet verrast door de uitkomsten van het Europese onderzoek en evenmin door de relatief slechte positie van Nederland, zegt hij in het NRC. De tolerantie waarom Nederland bekendstaat, "lijkt steeds meer op onverschilligheid. En die leidt ertoe dat we dingen gedogen die niet door de beugel kunnen, zoals antisemitische spreekkoren in voetbalstadions. We hebben lang gedaan alsof dat er gewoon bij hoorde, maar dat is natuurlijk niet zo."

In 2013 en 2018 voerde FRA dezelfde enquête uit.