Mensenrechtenclubs: regering kan niet stil blijven in Qatar

Het kabinet moet zich in Qatar openlijk uitspreken voor compensatie voor de arbeidsmigranten die in erbarmelijke omstandigheden aan de stadions voor het WK hebben gewerkt. Dat zeggen Amnesty International en Human Rights Watch in een reactie op het besluit om toch een regeringsafvaardiging naar het voetbaltoernooi in de oliestaat te sturen. "Een pr-instrument worden in handen van de Qatarese regering, dat moet je niet doen", zo klinkt het.

Wie namens de Nederlandse regering naar Qatar gaat, is nog niet duidelijk. De Tweede Kamer steunde eerder een motie om vanwege de uitbuiting van arbeidsmigranten juist geen bewindspersonen te sturen. Minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) stelt woensdag echter dat met het wegblijven van het kabinet de mensenrechten in de Golfstaat niet zullen verbeteren.

De mensenrechtenorganisaties kunnen zich daar in vinden en stellen ook dat de arbeidsmigranten in Qatar niet per se gebaat zijn bij een boycot van het toernooi. "In die zin maakt het ons niet uit of een minister wel of niet gaat", zegt een woordvoerder van Amnesty. "Maar als de minister die gaat daar straks alleen op de tribune gaat zitten om Oranje toe te juichen, dan is dat wat ons betreft te mager. Je moet je kritisch opstellen ten opzichte van Qatar, over wat er met al die migranten is gebeurd, al die doden en gewonden en al die mensen die geen salaris hebben gekregen."

Human Rights Watch vindt dat de regering zich nu al publiekelijk zou moeten uitspreken over de situatie in Qatar. "De regering zegt zelf dat mensenrechten belangrijk zijn voor het buitenlandbeleid", stelt Jan Kooy namens de organisatie. "Dan moet er ook boter bij de vis. Dan moet je dat publiekelijk laten zien. Bijvoorbeeld al een persbericht, een tweet, het hoeft niet zo moeilijk te zijn."

Mensenrechtenorganisaties en verschillende Europese landen dringen al geruime tijd bij wereldvoetbalbond FIFA aan op een compensatiefonds voor de arbeidsmigranten in Qatar. Dat fonds zou moeten bestaan uit minimaal 440 miljoen dollar, gelijk aan het prijzengeld voor het WK. Dat geld moet dan gebruikt worden om onder meer achterstallig loon te betalen en families van overleden migranten te compenseren.

De Nederlandse regering heeft zich volgens de woordvoerder van Amnesty vooralsnog niet openlijk achter het plan voor het fonds geschaard. Volgens de mensenrechtenclubs zijn er minstens 6500 arbeidsmigranten omgekomen bij de bouw van de verschillende stadions voor het toernooi in Qatar.