Milieubeweging: 'verminderen' is onvermijdelijk in klimaatbeleid

Om een eerlijkere bijdrage te leveren aan de wereldwijde klimaatdoelen, moet Nederland niet alleen schoner gaan produceren, maar vervuilende activiteiten ook simpelweg verminderen. Volgens een rapport dat onderzoeksbureau Ecorys heeft opgesteld in opdracht van Natuur & Milieu, Greenpeace en Milieudefensie is dat onontkoombaar. Het onafhankelijke bureau heeft twee scenario's doorgerekend. In beide varianten is "verminderen" een belangrijke manier om de klimaatdoelen te halen. Alleen inzetten op het verbeteren en vervangen van vervuilende processen levert volgens de analyse te weinig op. In elk geval met de bestaande technologie.

Verminderen kan bijvoorbeeld inhouden: minder energie gebruiken in de industrie, minder vee houden en minder kilometers met de auto rijden. Dat leidt allemaal tot een lagere uitstoot van broeikasgassen. "Het kabinet kiest nu vaak voor beleid waarmee activiteiten efficiënter of schoner kunnen worden uitgevoerd, maar dit rapport laat onmiskenbaar zien dat dat onvoldoende is", vatten de milieuorganisaties het rapport samen.

Beide scenario's die Ecorys heeft doorgerekend zijn een stuk ambitieuzer dan de huidige doelstelling van het kabinet. Dat wil de uitstoot in 2030 hoe dan ook met 55 procent hebben verminderd ten opzichte van 1990. Voor de zekerheid wordt nog 5 procentpunt hoger gemikt, op 60 procent. Dat geeft ruimte voor tegenvallers. Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) maakte eind vorig jaar duidelijk dat dit doel nog buiten bereik is: in het allergunstigste geval komt de verlaging uit op 52 procent.

Maar zelfs als de doelen worden gehaald, is nog geen sprake van een "eerlijke" Nederlandse bijdrage, stelden onderzoekers van het New Climate Institute vorig jaar vast. Als alle landen een historisch 'koolstofbudget' hadden, zou dat van ons land namelijk al op zijn. Met iets lossere criteria, waarbij de huidige uitstoot als gegeven wordt geaccepteerd, zou Nederland volgens het instituut in 2037 vrijwel klimaatneutraal moeten zijn. Als dat het uitgangspunt is, dan is het volgens de onderzoekers onder meer nodig om razendsnel de industrie op stroom en waterstof te laten draaien en de veestapel "aanzienlijk" te verkleinen.

Ecorys stelt vast dat in alle sectoren die bijdragen aan de CO2-uitstoot "fundamentele beleidsomslagen" nodig zijn om dit te bereiken. De kosten heeft het onderzoeksbureau niet onderzocht. Ook het draagvlak in politiek en maatschappij was geen onderwerp. Dat viel "buiten de scope van het huidige onderzoek".