Milieuorganisatie wil met boeren betere stikstofplannen maken

Mobilisation for the Environment (MOB) roept boeren op om samen betere stikstofplannen op te stellen dan die van minister Carola Schouten (Landbouw). De milieuorganisatie, die eerder met succes het oude Nederlandse stikstofbeleid aanvocht voor de rechter, is niet te spreken over de stikstofwet die Schouten vorige week naar de Tweede Kamer stuurde. MOB waarschuwt voor een nieuwe "jaren durende juridische guerrilla", die slecht zal uitpakken voor natuur, boeren én economie.

MOB stelt voor in de basis het advies van stikstofadviseur Johan Remkes te volgen: in tien jaar tijd moeten alle sectoren hun stikstofuitstoot met de helft verminderen. Dat moet wettelijk worden vastgelegd. Boeren die in beschermde Natura 2000-gebieden zitten, of daar vlakbij, moeten "netjes worden uitgekocht".

Wat MOB in tegenstelling tot het kabinet absoluut niet ziet zitten, is het fenomeen extern salderen. Dat komt erop neer dat boeren de 'stikstofruimte' die ze op papier hebben, kunnen verkopen, bijvoorbeeld aan de bouw. "Daarmee zal veel stikstofruimte wegvloeien uit de landbouw", schrijft MOB. "De stoppers zijn er blij mee, maar de boeren die door willen zullen nu fors voor stikstof moeten gaan betalen." Dat wordt "de dood in de pot voor boeren die willen doorgaan".

In de nieuwe wet ziet MOB meer problemen voor boeren. Zo is er nog altijd geen oplossing voor zo'n 4000 boeren die door het wegvallen van het zogeheten Programma Aanpak Stikstof (PAS) zonder natuurvergunning zitten. "Dit is tot onze grote verbazing niet geregeld in de nieuwe stikstofwet van Schouten." Als de uitstoot genoeg omlaag gaat, ziet de organisatie een "generaal pardon" voor deze boeren voor zich.

Technisch moet het voor de sector "geen probleem" zijn om 50 procent minder schadelijke stikstofverbindingen uit te stoten, stelt voorzitter Johan Vollenbroek. "Dus agrarische sector: tel je knopen, vorm een collectief dat namens de sector kan spreken en kom met een plan dat aan bovengenoemde randvoorwaarden voldoet. Wij staan er open voor. Dan gaan we er samen mee naar het kabinet." MOB wil daarna "voluit gaan" voor halvering van de stikstofuitstoot door luchtvaart en industrie.

LTO Nederland is het eens met sommige punten die MOB noemt. Zo bevestigt de organisatie dat externe problemen boeren opzadelt met "strenge eisen en hoge transactiekosten". Toch ziet de land- en tuinbouworganisatie niet snel voor zich dat de partijen het eens zullen worden. "We zijn altijd bereid het gesprek en debat aan te gaan, maar de brief van MOB biedt nog geen concreet uitzicht op een haalbare en werkbare deal". Vooral dat MOB al een tijd pleit voor gedwongen krimp van de veestapel, vindt LTO problematisch.