Mogelijk recordaantal partijen dat wil meedoen aan verkiezingen

Over een krappe drie weken wordt duidelijk hoeveel partijen aan de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november willen meedoen. 28 augustus is de laatste dag dat politieke partijen hun partijnaam kunnen registreren bij de Kiesraad. Dan wordt duidelijk of er een recordaantal partijen in de Kamer wil komen. Bij de verkiezingen van 2021 deden 37 politieke partijen mee, het hoogste aantal sinds 2002.

Uiteindelijk kwamen er na de verkiezingen van 2021 zeventien partijen in de Kamer. Door diverse afsplitsingen tijdens deze kabinetsperiode telt de Tweede Kamer nu 21 fracties, waaronder zes eenmansfracties.

Sinds 2002 is het aantal partijen dat meedoet aan de Kamerverkiezingen gegroeid van 16 naar 37 (2021), blijkt uit cijfers van Parlement.com. Bij de laatste reguliere verkiezingen in 2017 deden 28 partijen mee en kwamen er 13 fracties in de Kamer.

Na 22 november zal blijken of de versplintering zich verder doorzet.

Alle ogen zijn nu vooral gericht op Kamerlid Pieter Omtzigt, die naar verwachting in de week van 21 augustus bekend maakt of hij met een eigen partij gaat meedoen. Het is daarnaast onduidelijk of de van Volt afgesplitste Nilüfer Gündoğan doorgaat met een eigen partij. 50Plus, nu niet in de Kamer, heeft aangekondigd weer mee te willen doen.

Voor Omtzigt kan het een optie zijn om in een beperkt aantal kieskringen mee te doen. Partijen hoeven niet in alle twintig kieskringen mee te doen. Als hij hiervoor kiest, kan zijn partij slechts een beperkt aantal zetels behalen. De partij kan dan gecontroleerd groeien.

In de laatste peiling van I&O Research zou Omtzigt met een eigen partij op 46 zetels kunnen uitkomen. Voor een beginnende partij is het een helse klus zijn om vanuit het niets met 46 goede kandidaten te komen.

Stel dat Omtzigt in vijf kieskringen meedoet, dan worden al die stemmen bij elkaar opgeteld tot een landelijk stemmenaantal. Het totaal aantal uitgebrachte stemmen op alle deelnemende partijen wordt gedeeld door de 150 Kamerzetels (kiesdeler), waarmee het aantal zetels per partij wordt bepaald.

Het Kamerlid kan ook kiezen om wel in alle kieskringen mee te doen, maar met een beperkte kandidatenlijst. Als zijn partij veel meer stemmen (dus zetels) krijgt dan het aantal op de kandidatenlijst, worden die resterende zetels over andere partijen verdeeld. De kans is klein dat Omtzigt voor dit scenario zal kiezen.

Deelnemende partijen moeten op 9 oktober aangeven in welke van de twintig kieskringen ze willen meedoen.