Nationale ombudsman: coronabeleid kan en moet beter

Het coronabeleid van de overheid kan en moet op een aantal punten beter, constateert de Nationale ombudsman maandag in een rapportage. De ombudsman, Reinier van Zutphen, heeft de balans opgemaakt van coronagerelateerde klachten in de voorbije twee jaar en zijn inzichten gedeeld met de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Ernst Kuipers.

Zo constateert de ombudsman dat er, door de noodzaak om snel in te grijpen, te weinig gekeken is naar het effect van coronamaatregelen op het leven van mensen. "Niet alleen de bescherming van de volksgezondheid, maar ook andere grondrechten (zoals onderwijs, gelijke behandeling en onaantastbaarheid van het lichaam) en waarden (zoals sociaal en fysiek contact) moeten meewegen in adviezen en besluitvorming", aldus de ombudsman.

Daarnaast vindt Van Zutphen dat beslissingen, afwegingen en genomen maatregelen beter uitgelegd moeten worden. En dat de overheid altijd goed bereikbaar moet zijn voor burgers en niet van het kastje naar de muur gestuurd mogen worden. Ook wil hij meer aandacht voor de gevolgen van de coronacrisis voor mensen in kwetsbare posities. "De mentale gevolgen van een crisis kunnen jaren doorwerken. Kinderen en jongeren, burgers met long covid en kleine ondernemers verdienen hierin extra aandacht."

In 2020 kreeg de ombudsman 1985 coronagerelateerde klachten binnen, in 2021 waren dat er 3263. Pieken waren er onder meer rond de eerste lockdown in april 2020 en de opening van een zzp-meldpunt in maart 2021. Instanties waarover de meeste klachten binnenkwamen waren het ministerie van VWS, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR), de regionale GGD'en en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Wat betreft het coronabeleid stelt de ombudsman dat er ongelooflijk veel werk is verzet. "Maar nu is het tijd voor een brede langetermijnaanpak met toekomstperspectief die de burger vertrouwen geeft."