Natuurorganisaties tegen gedogen garnalenvangst in natuurgebied

Het besluit van de overheid om garnalenvisserij in beschermde kustgebieden de komende negen maanden te gedogen moet van tafel, vinden vijftien natuurorganisaties. Ze stellen op basis van een aantal onderzoeksrapporten dat "de bewijzen over de schadelijkheid van de garnalenvisserij zich opstapelen". In een brief vragen de organisaties het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) terug te komen op het gedoogbesluit.

Voor het vangen van garnalen in Natura 2000-gebieden langs de kust hebben vissers een natuurvergunning nodig. De laatste vergunning werd afgegeven in 2016 en liep op 31 december 2022 af. Nieuwe vergunningen laten op zich wachten. Dat heeft te maken met de stikstofregels, die sinds het afgeven van de vorige vergunning strenger zijn geworden. Naar inschatting van de landsadvocaat zal de uitstoot van de garnalenkotters sterk verminderd moeten worden om aan de regels te voldoen. Daar heeft het ministerie de sector tot 1 oktober de tijd voor gegeven.

Volgens de Vissersbond lijkt de periode van negen maanden te kort om de hele vloot duurzamer te maken. Dat moet bijvoorbeeld gebeuren door katalysatoren te installeren op de kotters. De overheid komt wel met een subsidieregeling voor dat soort maatregelen.

Natuurorganisaties, waaronder de Waddenvereniging, Stichting De Noordzee, Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland en Greenpeace, vinden het beperken van de stikstofuitstoot echter niet genoeg. Ze wijzen erop dat garnalenvangst zo'n 60 procent bijvangst oplevert en vrezen de negatieve effecten van het omwoelen van de zeebodem met slepende vistuigen. De organisaties noemen het ook "onacceptabel dat de overheid op deze manier omgaat met de natuur van de Waddenzee, de Noordzeekustzone en de zuidwestelijke delta". Ze vinden dat de overheid niet mag "goochelen met gedoogconstructies".

Wetenschappelijk bestaan twijfels over de ecologische gevolgen van de garnalenvisserij, meldde ook de Waddenacademie afgelopen week nog. Deskundigen stelden in een memo van de academie dat de aanvragers van een vergunning moeten aantonen dat de garnalenvangst geen noemenswaardige schade veroorzaakt aan het bodemleven. Daar is volgens de notitie echter "weinig specifiek onderzoek" naar gedaan.

Het ministerie van LNV laat weten dat het gedoogbesluit "onder strikte voorwaarden" is afgegeven. Minister Christianne van der Wal heeft volgens het departement "een duidelijke afweging gemaakt tussen het ecologische belang en het belang van de visserijsector". Per gebied is het maximale aantal uren dat mag worden gevist vastgelegd.

Een inhoudelijke reactie op het verzoek volgt binnen acht weken.