Nederland en West-Europese landen tegen snel toelaten Oekraïne

Nederland en andere West-Europese landen willen Oekraïne geen snellere route naar het EU-lidmaatschap bieden, zegt premier Mark Rutte. Ze keren zich tegen landen als Polen en de Baltische staten, die het door Rusland belaagde Oekraïne op de Europese top in Versailles uitzicht op toetreding willen geven.

"Ik snap dat ze lid willen worden", aldus Rutte bij aankomst in Versailles. Maar "bijna alle landen in West-Europa waar ik mee spreek, zeggen: je moet nu niet proberen een versnelde toetredingsprocedure te hebben".

Rutte wijst erop dat er al een samenwerkingsverdrag is met Oekraïne en wil dat liever verdiepen. "Ik wil kijken wat we op de korte termijn kunnen doen om te zorgen dat we veel hechter samenwerken." De EU zou vaker met Oekraïne bijeen kunnen komen voor overleg, geeft de premier als voorbeeld. Brusselse bronnen opperen ook Oekraïne toegang te geven tot sommige EU-programma's zoals de Erasmus-studiebeurzen.

Volgens Rutte gaat het bij het door Oekraïne zo gewenste EU-lidmaatschap niet over "voor of tegen zijn. Het is nu niet aan de orde". Hij zegt dat er geen "sneltrein"-procedure bestaat en dat hij dat ook tegen president Zelenski heeft gezegd. Ook wijst hij erop dat sommige landen in de Westelijke Balkan, zoals Albanië en Noord-Macedonië, al meer dan tien jaar in de wachtkamer zitten. De EU-landen hebben de Europese Commissie gevraagd om een advies over de aanvraag van Oekraïne.

Naar verwachting komen de 27 EU-leiders wel met een aparte verklaring over Oekraïne. Maar ze zijn verdeeld over hoever die moet gaan als het over een perspectief bieden voor een toekomst in de EU gaat. Een aantal EU-lidstaten, waaronder Nederland, Duitsland en Denemarken, houdt de uitbreiding van de EU hoe dan ook al jaren op.

Ook in de Tweede Kamer is er weinig steun voor het idee om Oekraïne snel kandidaat-lid van de EU te maken. In een debat donderdag pleitten alleen GroenLinks en D66 er expliciet voor, ofschoon ze daar wel bij zeiden dat alle criteria voor een EU-lidmaatschap ook voor Oekraïne moeten gelden.