Nederland gaf 10 jaar onterecht OM-strafbeschikkingen aan EU door

Nederland heeft tien jaar lang ten onrechte zeker 22.000 strafbeschikkingen verstrekt aan andere Europese lidstaten en het Verenigd Koninkrijk. Lidstaten mogen elkaar informatie geven over onderdanen of vreemdelingen die misdrijven hebben gepleegd en naar een ander land verhuizen. Nederland had zich echter moeten beperken tot het delen van strafrechtelijke veroordelingen, schrijft demissionair minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) in een Kamerbrief.

De bewindsman "betreurt ten zeerste" dat ook informatie is verstrekt over straffen die door het Openbaar Ministerie zijn opgelegd. Daar komt geen rechter aan te pas. Het gaat daarbij in de regel om lichtere vergrijpen. Het onterecht verstrekken van deze gegevens gebeurde tussen april 2012 en september 2022. De gevolgen zijn echter niet duidelijk, omdat niet bekend is hoe vaak de Nederlandse strafbeschikkingen in het register zijn opgevraagd door andere landen.

Mensen om wie het gaat, kunnen er wel nadeel van ondervinden zonder dat ze de oorzaak weten. De overheid kan niet alle betrokkenen hierover informeren, omdat hun adres niet meer is te achterhalen of omdat privacyregels in de weg zitten, meldt Weerwind.

Sinds 2012 kunnen landen veroordelingen doorgeven via het Europees strafregister ECRIS, zodat ze elkaar kunnen waarschuwen voor mensen met een crimineel verleden. Het gaat om veroordelingen die bijvoorbeeld in Nederland zijn opgelegd aan Nederlanders en mensen uit EU-lidstaten of daarbuiten.

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) trok vorig jaar aan de bel over de verstrekking van strafbeschikkingen door Nederland. Daarop heeft Weerwind laten uitzoeken hoe het zit. Hij concludeert nu dat er hiervoor geen wettelijke grondslag bestaat en dat alleen veroordelingen mogen worden gedeeld.

Nederland heeft gevraagd aan de EU-lidstaten om de Nederlandse OM-beschikkingen te verwijderen. Maar het is niet bekend welk land welke strafbeschikking heeft overgenomen in zijn eigen nationale register. Volgens een woordvoerder van het ministerie kunnen landen niet gedwongen worden om dit te regelen.