Nadat het Europees Parlement (EP) heeft ingestemd met het zwaarbevochten Europese asielbeleid, worden de regels twee jaar later van kracht. Nederland mag onderdelen van de Europese afspraken niet eerder, maar ook niet later invoeren, zei demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) in een debat met de Tweede Kamer.
Naar verwachting stemt het EP in april of mei in met de strengere asiel- en migratieafspraken die voor alle 27 EU-lidstaten gaan gelden. VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans had gevraagd of Nederland onderdelen uit het pact "die we heel belangrijk vinden" eerder kan invoeren.
Zo zou Brekelmans de strenge grensprocedure voor asielzoekers uit veilige landen zo snel mogelijk willen invoeren, zei hij desgevraagd in een toelichting. Het VVD-Kamerlid vindt het jammer dat dit niet kan.
In Europa is jarenlang gepraat over strengere regels, met als doel de instroom van asielzoekers te verminderen. Een van de afspraken is dat asielzoekers aan de buitengrenzen van Europa worden opgedeeld in kansarme en kansrijke asielzoekers. Kansarme asielzoekers, die weinig kans maken op asiel, doorlopen een snelle procedure en worden in die periode in detentie geplaatst. EU-lidstaten kunnen er daarnaast voor kiezen geen asielzoekers op te nemen, maar de opvang af te kopen voor 20.000 euro per asielzoeker.
Naast dit Europese migratiepact wil de Kamer dat het kabinet blijft werken aan bilaterale afspraken, zodat onder meer uitgeprocedeerde asielzoekers naar het land van herkomst kunnen worden teruggestuurd. Tussen Marokko en Nederland zijn hierover afspraken gemaakt en die werken goed, zei Van der Burg. De Marokkaanse overheid geeft steeds vaker de benodigde papieren af waardoor Marokkanen vanuit Nederland terug kunnen keren, al dan niet gedwongen.
Met Algerije zijn er soortgelijke afspraken gemaakt, maar die samenwerking verloopt een "stuk moeizamer" dan met Marokko, zei de bewindsman. "De eerste vijf mensen hebben we gedwongen kunnen terugsturen."
Ook in Europees verband wordt gewerkt aan deals met andere Afrikaanse landen, zoals Egypte, om te voorkomen dat asielzoekers de oversteek maken. Een deel van de Kamer vreest dat de verkiezingen voor het Europees Parlement en de komst van een nieuwe Europese Commissie tot vertraging zullen leiden. "De Europese Commissie moet wat mij betreft tot de laatste snik doorgaan met het voorwerk voor nieuwe deals of om te komen tot deals", zei Van der Burg.