Nederland mag nu geen asielzoekers terugsturen naar Italië

Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie) mag nu geen asielzoekers naar Italië terugsturen, zo heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State gevonnist in twee zaken. Op basis van de Dublinverordening zouden de twee asielzoekers eigenlijk wel naar Italië teruggestuurd moeten worden. Omdat de Italiaanse autoriteiten geen opvang bieden aan deze zogenoemde ‘Dublinclaimanten’, is terugsturen nu in strijd met de mensenrechten.

Volgens de Dublinverordening moet in het land waar een asielzoeker zich het eerst meldt, de asielprocedure worden doorlopen. Omdat Italië een gebrek aan opvangfaciliteiten heeft, is er een "reëel risico" dat de twee asielzoekers de belangrijkste basisbehoeften als onderdak, eten en stromend water moeten ontberen. Het gevolg van de uitspraak is dat Nederland de asielaanvragen zelf moet behandelen, stelt de Raad van State.

Het gaat om een Nigeriaanse man en een man die zegt dat hij uit Eritrea komt. De Nigeriaan heeft eerst drie keer in Italië asiel aangevraagd en vervolgens nog een keer in Nederland. De andere man is via Italië Europa binnengekomen, maar heeft daar geen asiel aangevraagd.

Van der Burg wilde de twee mannen op basis van de Dublinverordening naar Italië terugsturen. Lidstaten van de EU mogen er in principe van uitgaan dat de situatie in een andere lidstaat niet in strijd is met de mensenrechten, maar er zijn uitzonderingen mogelijk, stelt de Raad van State. Dat is nu het geval in Italië.

Sinds eind vorig jaar hebben de Italiaanse autoriteiten al enkele keren aangegeven dat het overdragen van asielzoekers op grond van de Dublinverordening tijdelijk moet worden opgeschort, omdat er een gebrek aan opvangfaciliteiten is. Het is onduidelijk wanneer deze problemen zijn opgelost en asielzoekers weer teruggestuurd kunnen worden naar Italië.

"Dit helpt voor geen meter", zegt staatssecretaris Van der Burg in een reactie op de uitspraak, voorafgaand aan de ministerraad. Dit helpt volgens hem niet bij het indammen van de asielstroom in Nederland en niet bij de uitvoering van de Dublinverordening. Vorige week vertelde zijn Italiaanse ambtsgenoot aan Van der Burg dat er op dit moment een hele hoge instroom is te verwerken. "Ik vind dat landen zich aan de afspraak moeten houden, dus ook Italië", vindt Van der Burg.

"Maar ja, wat de Raad van State nu heeft gezegd overruled mijn standpunt." De staatssecretaris gaat de uitspraak bestuderen.