Nieuws in de boekenkast: Geschiedenis van Oekraïne

De oorlog in Oekraïne woedt nu al twee weken en een oplossing lijkt nog niet in zicht. Voor velen is het onbegrijpelijk wat daar nu gebeurt. Reden voor Nieuws.nl om voor deze nieuwe rubriek de auteur van ‘Geschiedenis van Oekraïne’ te interviewen, historicus Luc Pauwels.

De geschiedenis van Oekraïne: waarom is het juist nu zo belangrijk daar iets over te weten?

Wil je een oplossing zien voor deze afschuwelijke oorlog, dan moet je begrijpen

. Daarvoor is historisch en geopolitiek inzicht nodig. Ik doe een poging, samen met mijn vrouw, die Russisch kan en Oekraïens leest.

Wat hoop je dat de lezer begrijpt na het lezen van dit boek?

Dat de oorlog in Oekraïne geen toevallige woedeaanval van een gekke dictator is, maar een eeuwenoude ‘familieruzie’. Die is na 1989 alleen maar erger geworden en compleet verkeerd aangepakt door zowel de Sovjet-Unie als door leiders van Oekraïne. Vaak was dat door influistering en manipulatie van derden.

De boeiende geschiedenis van dit land ligt al vervat in zijn naam. 'Oekraïne' betekent letterlijk 'het land aan de grens'. Maar Oekraïne is meer dan alleen een 'grensgeval'. Onder andere omstandigheden heeft het ook de potentie een toekomstland te zijn, toonaangevend te worden in Europa.

Alleen al de oppervlakte is opmerkelijk: Oekraïne heeft een grondgebied dat groter is dan dat van Duitsland of Frankrijk. Het telt meer inwoners dan Spanje en Portugal samen. Al in de negende eeuw was Oekraïne de bakermat van de eerste, grote Slavische beschaving. Het is de wieg van de Russische staat.

Toch kende Oekraïne een trage en moeizame ontwikkeling. Het land is getekend door eeuwenlange bezetting en oorlogen. Het heeft veel inhalige tot regelrecht roofzuchtige buren gehad: de Hunnen en Polen, Mongolen en Habsburgers, de Turken van het Ottomaanse rijk, gevolgd door het Derde Rijk, de Sovjet-Unie en nu dan het Rusland van Poetin...

Dit boek wil begrijpelijk maken waarom en hoe deze duizendjarige natie opnieuw in een enorm grensconflict is beland. Zal Oekraïne er economisch weer bovenop komen? Zullen de oostelijke provincies genoegen nemen met een autonoom statuut binnen Oekraïne of zullen ze de afscheiding verkiezen? En zijn de akkoorden van Minsk uit 2015 nog levensvatbaar? In dit boek wilden mijn vrouw en ik de context en slaagkansen begrijpelijk uiteenzetten.

Waarom was het voor jullie persoonlijk belangrijk een boek over de geschiedenis van Oekraïne te schrijven?

We zijn verschillende keren in Rusland en Wit-Rusland geweest. We hebben na Tsjernobyl jarenlang Wit-Russische kinderen in onze familie opgevangen. Een zoon was dan weer herhaaldelijk in Oekraïne. Zo ontstaan contacten. Als historicus ga je dan vragen stellen, zoeken naar antwoorden.

Wat lees je op dit moment?

‘Westerse schuld; Mythe of realiteit?’ van Raisa Blommestijn, Paul Cliteur, Bart Collard en Perry Pierik. Het is een boek dat ons leert ‘wakker’ te denken, maar niet ‘woke’.

Wat zijn je dromen voor de toekomst?

Zowel Oekraïne als Rusland bezoeken, zodra het veilig kan!

‘Geschiedenis van Oekraïne’ is online verkrijgbaar via Uitgeverij Aspekt of via je eigen boekhandel.