Nog veel onduidelijkheid rond vertrek derdelanders uit Nederland

Mensen die met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne woonden en naar Nederland zijn gevlucht toen Rusland het land binnenviel, moeten uiterlijk dinsdag Nederland verlaten. Dat volgt uit een uitspraak van de Raad van State eerder dit jaar. Die bepaalde dat zogeheten derdelanders vanaf 4 maart geen recht meer hebben op verblijf en binnen een maand uit Nederland moesten vertrekken of asiel moesten aanvragen. Tientallen derdelanders gingen echter in beroep tegen het zogenoemde terugkeerbesluit dat zij na de uitspraak kregen van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

Verschillende rechtbanken bepaalden daarop dat derdelanders recht hebben op dezelfde bescherming als Oekraïners die in Nederland worden opgevangen, en niet mogen worden uitgezet. Andere rechtbanken sloten zich in hun vonnissen juist aan bij de uitspraak van de Raad van State. De rechtbank in Amsterdam twijfelt en heeft uitleg gevraagd aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg, de hoogste Europese rechter. De rechtbank in Utrecht oordeelde vorige week dat een groep van 95 derdelanders voorlopig niet mag worden uitgezet, omdat de rechtbank hun zaken niet op tijd kan behandelen.

Omdat de rechtbanken elkaar tegenspreken, komen de zaken uiteindelijk waarschijnlijk weer terecht bij de Raad van State. De hoogste bestuursrechter wil alle zaken samen behandelen, omdat ze over dezelfde vraag gaan. Wanneer dat gebeurt, is nog niet bekend. Derdelanders voor wie de rechtbank bepaalde dat zij moeten vertrekken, mogen het hoger beroep bij de Raad van State vooralsnog niet in Nederland afwachten. Derdelanders die volgens de rechtbank niet mogen worden uitgezet, mogen in afwachting van een nieuwe uitspraak van de Raad wel in Nederland blijven.

Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) stuurt naar verwachting dinsdag een brief naar alle gemeenten over hoe zij om moeten gaat met derdelanders die moeten vertrekken. Derdelanders krijgen nu via gemeenten onder andere leefgeld en opvang. Zijn ministerie houdt ondanks de tegengestelde uitspraken van de rechtbanken vast aan de uitspraak van de Raad van State van eerder dit jaar. "Derdelanders die geen gegrond beroep, toegekende voorlopige voorziening of een ordemaatregel hebben, zijn verplicht Nederland te verlaten op 2 april", zei de woordvoerder van staatssecretaris Eric van der Burg van (Asiel) vorige week.