'NPO kan besteding omroepgeld niet controleren'

De Nederlandse Publieke Omroep (NPO) heeft te weinig zicht op de bestedingen van het belastinggeld door de omroepen. Volgens de Algemene Rekenkamer kan de NPO daardoor niet aan de wettelijke taak voldoen om ervoor te zorgen dat de jaarlijkse 850 miljoen euro goed wordt uitgegeven.

Dat staat in het onderzoek 'Hilversum in beeld - Doelmatigheid bij de publieke omroep', dat de Rekenkamer, de financiële waakhond van het Rijk, dinsdag heeft gepresenteerd. Volgens de onderzoekers zijn er binnen de NPO aarzelingen en is er verdeeldheid over de beste aanpak van het toezicht op de bestedingen.

De oplossing die mediaminister Arie Slob aandraagt, schiet tekort, vreest de Rekenkamer. De minister denkt het zonder wetswijziging af te kunnen. Hij wil de NPO meer te zeggen geven over welke doelen voorrang verdienen in de programmering, maar "de knelpunten in de wet worden daarmee niet weggenomen".

De omroepen krijgen per programma geld van de NPO, maar kunnen dat vervolgens zelf weer herverdelen. Zij geven echter onvoldoende inzicht in de kosten van hun programma's, constateert de Rekenkamer die spreekt van "weerstand bij de omroepen".

De NPO kijkt ook "niet stelselmatig kritisch" naar de kosten van programma's die langdurig succesvol zijn, zoals Radar, Nieuwsuur en Boer zoekt Vrouw. En als er wel vragen worden gesteld over kosten, zoals toen de talkshows Jinek en Pauw meer geld vroegen, slaagt de organisatie er niet in hier iets aan te doen.

Verder zegt de Rekenkamer dat de NPO in een zwakke onderhandelingspositie zit ten opzichte van externe producenten die succesvolle programma's maken. Producenten van buiten kregen vorig jaar samen 193 miljoen euro. De kosten van uitbestede programma's zijn flink hoger dan eigen werk. Zo werd Floortje naar het Einde van de Wereld een stuk duurder toen het voortaan door het bedrijf van de presentatrice zelf werd gemaakt. Daardoor is ook het zicht op haar salaris verslechterd, staat in het rapport.

De NPO ziet ook "dat nog niet alles perfect gaat" en zegt "aanvullende afspraken te gaan maken met de omroepen over het delen van informatie". De NPO neemt de taak om toe te zien op de bestedingen "zeer serieus", maar wijst er ook op dat die plicht er pas drie jaar is.