De NS blijft ook na 2024 de belangrijkste spoorvervoerder van Nederland. Het staatsbedrijf behoudt de concessie voor het zogenoemde hoofdrailnet. Op internationale verbindingen en op een aantal regionale lijnen moet juist meer ruimte komen voor concurrentie.
Dat schrijft staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) aan de Tweede Kamer. De keuze is op de NS gevallen "uit oogpunt van kwaliteit en stabiliteit", aldus de bewindsvrouw. Een open aanbesteding zou volgens haar "complex en risicovol" zijn, wat uiteindelijk nadelig kan uitpakken voor zowel de reiziger als de belastingbetaler.
De NS presteert volgens Van Veldhoven goed, ook in vergelijking met andere Europese spoorbedrijven. Voorwaarde voor verlenging van de concessie is wel dat het spoorbedrijf zich blijft aanpassen aan groeiende reizigersaantallen. Treinen moeten bovendien nog vaker op tijd rijden en ook de informatievoorziening aan reizigers moet verder verbeteren.
Voordat de uitbraak van het nieuwe coronavirus het treinverkeer flink ontregelde, reisden dagelijks 1,3 miljoen mensen met de trein. Dat is bijna een vijfde meer dan vijf jaar geleden. Volgens de laatste prognoses zet de groei door, al moet de invloed van de coronacrisis daarin nog worden verwerkt
NS-topman Roger van Boxtel vindt het "een grote opsteker in roerige tijden" dat het spoorbedrijf opnieuw het vertrouwen krijgt van het kabinet. "De afgelopen jaren is hard gewerkt om het vertrouwen in NS te herstellen." Hij noemt de vernieuwde concessie "een beloning en een aansporing tot nog betere resultaten".
Het kabinet zet met de nieuwe marktordening daarnaast in op snellere verbindingen met onder meer Berlijn, het Ruhrgebied (Düsseldorf, Duisburg, Essen) en Londen. Daarnaast komt er vanaf 2025 ruimte voor spoorvervoerders om nieuwe internationale treinverbindingen te openen.
Dit voorstel van Van Veldhoven is de eerste stap in de concessieverlening voor het hoofdrailnet. In een volgende fase worden de voorwaarden, eisen en kosten nader uitgewerkt. Een definitief besluit valt naar verwachting eind 2023.