'NVWA was nalatig in fipronilzaak'

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA is nalatig geweest en heeft onrechtmatig gehandeld tijdens de fipronilcrisis in 2017. Door het handelen van de autoriteit is de eiermarkt ingestort en is uiteindelijk 65 tot 75 miljoen euro schade ontstaan. Als de NVWA anders had gehandeld, was die schade grotendeels te voorkomen geweest, vindt landbouworganisatie LTO Nederland.

LTO daagde de NVWA maandag voor de rechter namens 124 kippenboeren en de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP). De partijen vinden dat de overheid eerder en beter in actie had moeten komen. Als de civiele rechter dat met de eisers eens is, opent dat de weg naar procederen om schadevergoeding. Want de getroffen eierboeren moeten zelf opdraaien voor de kosten, aangezien de overheid vindt dat de schade ondernemersrisico is.

Heel veel kippenboeren huurden het bedrijf ChickFriend in om hun stallen te behandelen tegen bloedluis. Achteraf bleek dat ChickFriend daarvoor het verboden middel fipronil gebruikte, dat in kippen en eieren terechtkwam. 3,5 miljoen kippen en miljoenen eieren moesten vernietigd worden en 180 kippenbedrijven gingen op slot. Nog steeds zijn sommige bedrijven geheel of gedeeltelijk gesloten.

De NVWA hoorde in november 2016 al over het gebruik van fipronil. ,,Een anonieme tip zoals de dienst er honderden per jaar ontvangt'', zei de landsadvocaat maandag. Er leek geen gevaar te zijn voor de volksgezondheid en dus besloot de dienst alleen een strafrechtelijk onderzoek te starten naar ChickFriend. De sector werd niet gewaarschuwd.

,,Als ze dan zelf niets wilden doen, hadden ze op zijn minst de sector de kans moeten geven om maatregelen te nemen'', vindt Hennie de Haan van de NVP. ,,Nu kon ChickFriend gewoon doorgaan.'' Ook toen België in juni 2017 waarschuwde dat er een uit Nederland afkomstige fipronilbesmetting was gevonden, gebeurde er niks. Pas op 19 juli nam de NVWA maatregelen.

De eisers zijn ook boos op de adjunct-directeur van de NVWA, die op tv zei dat mensen voorlopig maar geen eieren moesten eten. ,,Daar was geen enkele aanleiding voor, maar de eierverkoop lag meteen helemaal stil'', aldus de advocaten.

België heeft een schaderegeling voor getroffen boeren, maar Nederland vindt de afwikkeling van de schade een zaak tussen pluimveehouders en ChickFriend. Door de zaak die maandag begon, komt dat mogelijk anders te liggen. De rechter doet op 10 juli uitspraak.