Zorgverzekeraars moeten hun werk op diverse punten beter gaan doen, vindt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De toezichthouder verwacht van hen "echt meer regie op het optimaal benutten van de beschikbare zorgcapaciteit" om wachttijden en wachtlijsten te verkorten". Hun houding is nu "te weinig sturend en proactief". Als ze hun zorgplicht niet goed genoeg vervullen, kan dat "leiden tot handhaving", waarschuwt de NZa.
"Zorgverzekeraars kunnen met hun contractering sturen op kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg", schetst de zorgautoriteit het belang van de verzekeraars. Hun rol houdt niet op bij het afrekenen van de zorg, maakt de NZa duidelijk. Ze moeten bijvoorbeeld ook een goed inzicht hebben in vraag en aanbod, oplossingen bedenken als sprake is van schaarste en als het nodig is financieel bijspringen "om zorg beschikbaar en toekomstbestendig te houden". Dat kan volgens de autoriteit dus beter dan het nu gaat.
Verder is de NZa kritisch over de moeizame onderhandelingen tussen verzekeraars en zorgaanbieders. Dit jaar waren veel contracten pas na 1 januari rond. "Daardoor was het voor verzekerden niet altijd duidelijk of de zorgaanbieder van hun keuze gecontracteerd is in het nieuwe polisjaar", aldus de autoriteit. "Dat is onwenselijk en zorgt voor onzekerheid bij verzekerden."
De NZa werkt nog aan gedragsnormen waar verzekeraars en zorgverleners zich aan moeten houden. Die moeten leiden tot "een soepelere contractering en betere informatieverstrekking voor verzekerden".
Minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid) ziet ook dat de toegankelijkheid van zorg onder druk staat. "Verandering is nodig om de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg te behouden en te verbeteren", zegt hij in een Kamerbrief over de bevindingen van de NZa. Hij verwijst naar afspraken in het Integraal Zorgakkoord (IZA) met onder meer zorgverzekeraars en huisartsen. Zo moeten mensen vaker behandelingen krijgen via videobellen of groepsbehandelingen om wachtlijsten in te korten.