Ollongren pleit in Brussel voor strengere regels tegen nepnieuws

De Europese nepnieuws-gedragscode voor internetbedrijven is te vrijblijvend, vindt minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren. In de strijd tegen nepnieuws en de effecten daarvan op verkiezingen moeten afspraken steviger worden vastgelegd en beter worden gehandhaafd, schrijft de bewindsvrouw aan de Tweede Kamer.

Internetdiensten, waaronder sociale media als Facebook en Twitter, hebben de gedragscode met 'regels' ondertekend. Ze beloven bijvoorbeeld meer informatie te geven over politieke advertenties. Verschillende sociale platforms hebben de mogelijkheden voor politieke adverteerders al behoorlijk beperkt. Twitter heeft politieke advertenties bijvoorbeeld verboden.

Via sociale media wordt ook veel nepnieuws verspreid. Dit zijn berichten met valse informatie, vaak over politiek gevoelige thema's of politici en publieke figuren zelf. In de aanloop naar verkiezingen kunnen dit soort berichten worden gebruikt om het stemgedrag van kiezers te beïnvloeden.

De Europese afspraken met internetdiensten om dit te voorkomen zijn niet stevig genoeg, merkt Ollongren op. Dat blijkt ook uit een evaluatie van de gedragscode door de Commissie zelf: "Informatie die momenteel door internetdiensten wordt verstrekt als gevolg van de gedragscode is onvoldoende voor overheden, academici, burgers en andere belanghebbenden om de inspanningen van de platforms goed en publiekelijk te onderzoeken." De informatie is ook te beperkt voor wetgevers en experts om te kijken hoe ze de strijd tegen mis- en desinformatie kunnen opvoeren.

Daarom pleit Ollongren in Brussel voor transparantie- en rapportagestandaarden. Ook moet worden vastgelegd wanneer iets een politieke advertentie is. Of bedrijven zich genoeg houden aan deze strengere regels moet door onafhankelijke onderzoekers worden gecontroleerd. "De Europese Commissie moet zorgen voor een rechtsgrond om ondertekenaars aansprakelijk te stellen voor niet-naleving van hun toezeggingen", zegt Ollongren tot slot. Internetbedrijven en experts moeten betrokken worden bij het opstellen van de regels waarin dit wordt vastgelegd, aldus de minister.

Ollongren heeft haar standpunt al besproken met de Europese Commissie. Ze hoopt dat de regels worden vastgelegd in twee EU-wetten waar nu aan wordt gewerkt en die eind 2020 verwacht worden.