OM: Mondkapjesstichting had vanaf geboorte eigen belang

De Stichting Hulptroepen Alliantie (SHA) is door Sywert van Lienden opgericht met als doel inkomen te genereren, zo betoogt het Openbaar Ministerie dinsdag bij de rechtbank in Amsterdam. De rechters worden door het OM en meerdere vrijwilligers van de stichting verzocht om Van Lienden en zijn kompaan Bernd Damme, die beiden al geschorst zijn, te ontslaan als bestuurders. De advocaten van het duo verweren zich hiertegen.

De bekende opiniemaker Van Lienden en twee zakenpartners importeerden vanaf maart 2020 een grote hoeveelheid mondkapjes naar Nederland. Een van de deals die werd gesloten was met het ministerie van Volksgezondheid.

Volgens het OM hebben Van Lienden en twee zakenpartners klanten vanuit hun mondkapjesstichting, waarover zij beweerden er zonder winstoogmerk mee begonnen te zijn, doorgesluisd naar een commerciële bv, Relief Goods Alliance (RGA), die losstond van de stichting. Hiermee verdienden ze miljoenen. "De stichting had direct vanaf de geboorte al een eigen belang", denkt het OM.

De advocaat van de vrijwilligers schetste namens zijn cliënten bij de rechtbank dat ze geen idee hadden van de "geheime commerciële deals via RGA". Dat het drietal al die tijd al van plan was om de deals uiteindelijk via de commerciële bv te laten verlopen, blijkt volgens hem uit een telefoongesprek tussen het drietal op 13 april 2020. "Wij zeggen dat de overheid ons dwingt om dit te doen, in plaats van onze non-profit-koers", zou Damme gezegd hebben.

Volgens de advocaten van Van Lienden en Damme was RGA echter strikt gescheiden van de stichting. "Eigen personeel en eigen inkoop", zo werd opgesomd. "De overheid koos voor reguliere commerciële levering, dus dat ging via RGA. Het was niet zo dat Van Lienden de overheid een rad voor de ogen wilde draaiden." Volgens de advocaten werd RGA ook opgericht met een legitiem doel, namelijk het afhandelen van orders van grote klanten die vaak "tienduizenden producten bestellen. Ze hadden nooit het streven om de hele wereld non-profit van spullen te voorzien".

Naast deze civiele procedure loopt er een strafrechtelijk onderzoek. Aanleiding hiervoor was de aangifte die uitzendconcern Randstad eind december 2021 deed. Randstad stelde personeel gratis beschikbaar aan SHA, omdat werd gedacht dat het ging om liefdadigheid. Het OM heeft eind april voor een totaalbedrag van ruim 11,5 miljoen euro beslag gelegd op de Nederlandse bankrekeningen van de hoofdrolspelers in de mondkapjesaffaire.