Ombudsman: politici spraken in campagne weinig over inhoud

Politici spraken tijdens de verkiezingscampagne op televisie vooral over peilingen en mogelijke coalitievorming. Dat constateert de Ombudsman van de publieke omroepen na een analyse van zes NPO-programma's in verkiezingstijd. In die programma's werd twee keer zoveel gepraat over interne politieke zaken als over inhoudelijke thema's.

"Het zou de campagne van de inhoud worden", zegt de Ombudsman in de inleiding van haar onderzoek, dat ze via haar nieuwsbrief naar buiten bracht. "Want het moest anders in Den Haag, het vertrouwen in de politiek moest terugkomen. De journalistieke programma's wilden dit ook." Het team van de Ombudsman sprak voorafgaand aan de campagne met veel NPO-programma's om te vragen hoe ze de campagne gingen verslaan: "Ze onderstreepten allemaal: we richten ons op de inhoud en minder op de 'poppetjes' of de wedloop."

Voor het onderzoek analyseerde het team van de Ombudsman de manier waarop Nieuwsuur, het NOS Journaal, Khalid & Sophie, Goedemorgen Nederland, Op1 en Ongehoord Nieuws tussen 1 en 21 november aandacht besteedden aan de verkiezingen. Voor deze programma's werd gekozen omdat ze nieuws- en actualiteitenprogramma's zijn die meerdere malen per week te zien zijn. Het team van de Ombudsman turfde waarover de politici die te gast waren in de programma's spraken.

In deze periode waren in de geanalyseerde programma's 204 politici te gast. In 141 gevallen werd gepraat over interne politiek. Slechts in 56 gevallen ging het inhoudelijk over de economie. Zaken als migratie (43 keer), klimaat (40 keer) en zorg (37 keer) werden minder besproken. De Ombudsman merkt op dat "er getalsmatig niet bovenmatig veel aandacht was voor het thema migratie/asiel dan voor een thema als economie". Migratie was het onderwerp waar het kabinet-Rutte IV over viel.

Ook merkt de Ombudsman op dat "naarmate de campagne vorderde in de tijd, bij programma's meer aandacht ging naar interne politieke zaken". Nader onderzoek deed het team van de Ombudsman naar de lijsttrekkers van de vier 'koplopers' in de verkiezingen: VVD, GL/PvdA, NSC en PVV en waarover ze over werden bevraagd tijdens hun interviews. Vragen aan Pieter Omtzigt gingen veel over een mogelijk premierschap, constateert de Ombudsman. Bij de andere drie lijsttrekkers lag de nadruk vooral op vragen over een mogelijke coalitievorming. GL/PvdA-leider Frans Timmermans was de lijsttrekker die het meeste over inhoudelijke thema's sprak.