Omtzigt: gebrek urgentie kabinet uithuisplaatsingen 'beschamend'

Het kabinet ziet nog steeds onvoldoende urgentie om kinderen die als gevolg van het toeslagenschandaal uit huis zijn geplaatst en hun ouders te helpen. "Beschamend", noemt Kamerlid Pieter Omtzigt dat. Onbegrijpelijk vinden hij en veel andere Kamerleden dat er pas tien kinderen met hun ouders zijn herenigd, zo werd duidelijk in het Kamerdebat over het verband tussen de toeslagenaffaire en uithuisplaatsingen van kinderen.

Een groot deel van de Tweede Kamer deelt de frustratie van Omtzigt. In het debat stond de initiatiefnota centraal die het Kamerlid samen met PvdA, DENK, Volt, BIJ1 en de BoerBurgerBeweging (BBB) heeft opgesteld en waarin voorstellen staan om de hulp aan ouders en uit huis geplaatste kinderen te versnellen. De nota hebben zij vorig jaar mei ingediend, maar werd maandag voor het eerst in de Kamer besproken. Het kabinet heeft in de tussentijd een aantal acties ondernomen, ziet de Kamer, maar veel te weinig.

Twee jaar nadat het kabinet over het toeslagenschandaal is gevallen, is het kabinet niet verder gekomen dan een "impliciete politieke erkenning" dat "overheidsingrijpen aan de basis heeft gestaan bij de uithuisplaatsingen", zei Omtzigt, die de juridische erkenning mist. In de ogen van de zes fracties namens wie Omtzigt het woord voerde, wordt er onder meer veel te lang getreuzeld met het herstel van contact tussen ouders en hun uit huis geplaatste kinderen, en met hun hereniging.

Het is nog steeds niet duidelijk hoeveel kinderen van gedupeerde ouders uit huis zijn geplaatst. Als kinderen te lang van hun ouders gescheiden zijn, is terugplaatsing niet meer mogelijk.

Volgens een groot deel van de Kamer moeten alle ouders, of ze nu betrokken zijn bij het toeslagenschandaal of niet, de mogelijkheid krijgen om de uithuisplaatsing van hun kinderen opnieuw te laten beoordelen door een rechter. Ze moeten zich daarbij kunnen laten bijstaan door een (kosteloze) jeugdrechtadvocaat.

Volgens coalitiepartij D66 is er sinds de initiatiefnota van de oppositie veel gedaan door het kabinet, maar zijn er ook "veel nieuwe en grote problemen aan het licht gekomen", ziet Rens Raemakers. "Goede rechtsbescherming en een terughoudende overheid moeten de basis zijn", vindt CDA-Kamerlid René Peters.

"Ik zet alles op alles om door te pakken", zei minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming). Hij refereerde aan diverse maatregelen die al in gang zijn gezet, zoals het speciale ondersteuningsteam voor gedupeerde ouders en kinderen, en een nieuwe richtlijn voor uithuisplaatsingen. Het kabinet werkt nu onder meer aan de verbetering van rechtsbescherming in de jeugdbescherming.