Omtzigt: toeslagenschandaal en Groningen waren geen blinde vlekken

Het toeslagenschandaal en het beleid waardoor Groningers in het aardbevingsgebied in de knel kwamen, waren geen blinde vlekken, zegt NSC-lijsttrekker Pieter Omtzigt. Hij verwijst daarmee naar VVD-leider Dilan Yeşilgöz, die het beleid van haar partij in de afgelopen dertien jaar verdedigt, maar toegeeft dat er "blinde vlekken" zijn geweest. Deze twee dossiers zijn daar wat haar betreft voorbeelden van.

Omtzigt is het daar duidelijk niet mee eens, blijkt tijdens een gesprek dat hij met SP-voorvrouw Lilian Marijnissen voerde in Amersfoort. De twee partijleiders spraken daar op eigen initiatief over bestaanszekerheid en liberalisme. Omtzigt en voormalig SP-Kamerlid Renske Leijten speelden een sleutelrol in het aan het licht brengen van het toeslagenschandaal.

"Dat wás niet ongekend", zegt Omtzigt verwijzend naar het rapport Ongekend Onrecht over het schandaal. De top van het tweede kabinet-Rutte wist in 2019 van de ontspoorde fraudejacht. "Dat is ook het nare aan het frame 'blinde vlek'", vindt hij. "Men hield het onder de pet."

Binnenkort komt het rapport van de parlementaire-enquêtecommissie naar buiten over het fraudebeleid in de afgelopen decennia. Omtzigt denkt dat dit rapport nog meer duidelijkheid geeft. "Het gaat dieper dan het toeslagenschandaal." Het raakt volgens hem "het hart van het functioneren van de staat" als mensen die van fraude worden beticht geen rechten meer lijken te hebben.

Om de omgang met burgers drastisch te verbeteren, is een grote hervorming van het openbaar bestuur nodig, vindt Omtzigt. De positie van toezichthouders moet bijvoorbeeld worden versterkt. Het belang daarvan bleek tijdens een ander dossier waarin burgers in de knel kwamen door de overheid: het Staatstoezicht op de Mijnen zei begin 2013 al dat de gaswinning in Groningen flink moest worden teruggebracht. Met dat advies werd niets gedaan.

"Niks blinde vlek", foetert Omtzigt. "Dit lag op tafel bij minister Kamp." De VVD'er was indertijd als minister verantwoordelijk voor de gaswinning. Die bereikte in 2013, het jaar na de zware beving bij Huizinge, juist een recordhoogte.