Ondervragingscommissie presenteert reconstructie toeslagenaffaire

De Parlementaire Ondervragingscommissie Toeslagen komt donderdag met een reconstructie van de toeslagenaffaire. In een rapport presenteert de commissie haar bevindingen na weken van onderzoek en een reeks geruchtmakende verhoren onder ede. Daarin moet ook meer duidelijkheid komen over de politieke en ambtelijke verantwoordelijkheid voor het overheidsschandaal.

Onder anderen premier Mark Rutte werd gehoord door de commissie, net als oud-minister Lodewijk Asscher en voormalig staatssecretaris Eric Wiebes. Maar ook vrijwel de volledige betrokken ambtelijke top moest verklaren onder ede.

Uit de verklaringen bleek dat de ambtenaren en de politieke top veel signalen misten dat het behoorlijk misging bij de Belastingdienst. Zo kon zich, in de woorden van de vroegere baas van de Belastingdienst "een ramp in slow motion" voltrekken. Alle kopstukken die gehoord werden, vonden het 'verschrikkelijk'. Hoe de fraudejacht bij de Belastingdienst en de harde werking van het toeslagensysteem mensen in de knel bracht, werd stukje bij beetje steeds duidelijker.

Sindsdien zijn de afgelopen weken overigens alsnog tal van documenten naar boven gekomen. De commissie mocht ook, anders dan gebruikelijk, documenten opeisen bij ministeries. Daardoor hadden de ondervragende Kamerleden al een goed beeld van de gang van zaken voor de verhoren begonnen.

De commissie heeft vanaf het begin gezegd een 'foto te willen maken'. Voorzitter Chris van Dam (CDA), zelf oud-officier van justitie, voelde zich een 'rechercheur', zo zei hij meermaals. De ondervragers zullen in het rapport zelf geen directe conclusies trekken. Dat is aan de Kamerleden in een later debat. Toch valt niet uit te sluiten dat de commissie hier al een voorzet voor geeft.