Onderzoek: geen misstand mensenrechtencollege, wel tekortkomingen

Er is geen sprake geweest van een misstand in de vorm van een "patroon of structureel karakter" bij het College voor de Rechten van de Mens, blijkt uit onderzoek. Vier van de acht bestuursleden hadden een klacht ingediend tegen de tijdelijk afwezige voorzitter Jacobine Geel. Zij legde tijdelijk haar functie neer vanwege ziekte als gevolg van de crisis bij het college. Een commissie die hier onderzoek naar deed, constateerde wel een reeks tekortkomingen.

Zo krijgt Geel zelf kritiek. De meldingen over "uitoefenen van een tactiek van macht in plaats van bevoegdheden, afdwingen van loyaliteit, creëren van afhankelijkheid, stelselmatig negeren en uitsluiten, machtsbederf, intimidatie, discriminatie, buitensluiting en psychologische onveiligheid" zijn niet allemaal gegrond verklaard. De commissie zag wel een "patroon van stelselmatig negeren en uitsluiten", en de melding van "psychologische onveiligheid" is deels gegrond. Geel "heeft in deze gevallen bestuurlijk niet voldoende competent gehandeld", aldus de 'commissie van onderzoek melding vermoeden van een misstand bij het College voor de Rechten van de Mens'.

Ook het verantwoordelijke ministerie had anders moeten handelen. De commissie is "van oordeel dat het ministerie van Justitie en Veiligheid op eerder ontvangen signalen had kunnen en moeten interveniëren". Verantwoordelijk staatssecretaris Teun Struycken komt pas na de zomervakantie met een inhoudelijke reactie namens het kabinet, laat hij aan de Tweede Kamer weten. Zijn voorganger, oud-minister Franc Weerwind, zei steeds dat hij maar weinig ruimte had om in te grijpen.

De commissie ziet verder vooral veel dingen misgaan bij de organisatie zelf. Ze constateert "een gebrek aan collectieve verantwoordelijkheid van alle Collegeleden", en onduidelijkheid over de rollen, verantwoordelijkheden en taakverdeling, kaders en intern bestuur bij het College. Over Geel wordt gezegd dat zij bij haar aantreden niet genoeg is gewaarschuwd "over de 'staat van de organisatie". Zij erfde indertijd een "conflictueuze organisatie" waar al jarenlang sprake was van een moeizame samenwerking tussen het College en de rest van de organisatie. De Raad van Advies had haar hierop moeten wijzen.

Het College voor de Rechten van de Mens ziet toe op de naleving van mensenrechten in Nederland. Meer dan een jaar geleden kwam de interne onrust bij het college naar buiten door onderzoek door NOS en Nieuwsuur.