Onderzoek: klimaatneutraliteit in 2040 vergt ongekende inspanning

DELFT (ANP) - Een klimaatneutraal Nederland in 2040 is mogelijk, maar alleen met "een ongekende inspanning van de hele samenleving". Die conclusie trekken experts van drie adviesbureaus die de haalbaarheid hebben onderzocht op verzoek van Greenpeace en Natuur & Milieu.

Klimaatneutraliteit wil zeggen dat Nederland geen broeikasgassen meer toevoegt aan de atmosfeer. Het huidige klimaatdoel is om dit in 2050 te bereiken. Greenpeace vindt dat het tien jaar eerder moet en wil dat via de rechter afdwingen. De zaak tegen de overheid dient in oktober. Voor de rechtbank is het belangrijk om te kunnen bepalen of een eis überhaupt uitvoerbaar is.

De onafhankelijke bureaus Kalavasta, CE Delft en Berenschot hebben de haalbaarheid samen onderzocht en komen dus tot de conclusie dat het kan, mits aan veel voorwaarden wordt voldaan. Een dergelijke versnelling vergt om te beginnen grote investeringen: tussen de 24 en 34 miljard euro per jaar. Ook onmisbaar zijn de grondstoffen voor grote aantallen windturbines, zonnepanelen en batterijen. Voor een groot deel is Nederland hiervoor aangewezen op import.

Een andere enorme opgave is personeel. Om de energietransitie in 2040 te voltooien, zijn volgens de onderzoekers op de piek van het werk 560.000 extra arbeidsplaatsen nodig, ongeveer 8 procent van de huidige arbeidsmarkt. "Het is voorstelbaar dat we door een andere inzet van de beschikbare mensen in Nederland en de inzet van tijdelijke buitenlandse werknemers deze opgave aankunnen", schrijven de onderzoekers hierover.

Op lange termijn komen de kosten voor een duurzame energievoorziening ongeveer even hoog uit als vandaag de dag. Tegenover de grote investeringen staat dat voor warmte en elektriciteit dan geen olie, gas en steenkool meer hoeft te worden ingevoerd.

Uitgangspunt was dat de huidige levensstijl en industrie "grotendeels behouden blijven". Met maximale inzet blijft wel ongeveer 8 procent aan 'restemissies' over, onder meer vanuit de landbouw. Die uitstoot moet worden gecompenseerd. Dat kan onder meer door CO2 af te vangen en op te slaan. Ook het direct uit de lucht halen van CO2 is nodig. De technieken daarvoor moeten dan eerst worden doorontwikkeld, want het is vooralsnog heel duur. De veestapel zal eveneens ingekrompen moeten worden om het doel te behalen. Verder moeten op grote schaal bomen worden geplant.

Samenvattend noemen de opstellers van de studie het "een formidabele opgave" om in 2040 al klimaatneutraal te zijn.