Ongemak en zorgen in Kamer over nieuwe toeslagenregelingen

Bij de meeste fracties in de Tweede Kamer overheerst een gevoel van ongemak als het gaat om de regelingen voor onder andere ex-partners van gedupeerden in het toeslagenschandaal en voor nabestaanden van overleden gedupeerden. Compensatie aan deze groepen is beloofd, maar de wettelijke invulling hiervan leidt tot schrijnende situaties, ongelijkheid en hoge uitvoeringskosten, vrezen Kamerleden.

De Raad van State uitte eerder harde kritiek op de voorstellen van staatssecretaris Aukje de Vries (Toeslagen). De grote vrees van de Raad, evenals van veel Kamerleden, is dat de toename van het aantal regelingen de toch al zeer stroperig verlopende 'hersteloperatie' verder vertraagt. Gedupeerden die nog niet hun volledige compensatie hebben ontvangen, moeten dan nog langer wachten.

"Ik twijfel over een aantal punten, waardoor ik me afvraag of we met dit wetsvoorstel recht doen aan wat we beloofd hebben", zegt Inge van Dijk van coalitiepartij CDA. Zij ziet tal van "rode vlaggen" in de uitvoerbaarheid.

Vooral de regeling voor ex-partners baart de Kamerleden zorgen. Stellen die bij elkaar bleven, hebben recht op zeker 30.000 euro als ze gedupeerd zijn. Maar gescheiden partners krijgen daarbij nog eens 10.000 euro. Dat leidt tot rechtsongelijkheid, vreest ChristenUnie-Kamerlid Pieter Grinwis. "Ik zit er echt mee in mijn maag", zegt Grinwis over de mogelijk pijnlijke gevolgen van het wetsvoorstel.

Verschillende Kamerleden wijzen er ook op dat sommige gedupeerden hun eigen compensatie wel hebben gedeeld met hun ex-partner, en anderen niet. Bovendien is het nog maar de vraag of de ex-partner diens compensatie deelt.

De regelingen zijn bovendien erg politiek bedacht en niet vanuit de realiteit van gedupeerde huishoudens, zeggen veel Kamerleden. Volgens SP'er Renske Leijten is het "pijnlijk" dat nabestaanden via een aparte wet - en jaren later - moeten worden gecompenseerd, in plaats van via de bestaande regelingen. "Wat hebben we dan een gedrocht gebouwd."

Dat een derde van de kosten naar de uitvoering gaat en dus niet naar de gedupeerden, wringt volgens de Kamer. Sowieso lopen de kosten hoog op, terwijl er juist is gekozen voor een vast bedrag omdat dat zou schelen in de kosten. De regeling wordt daarnaast door een externe partij geregeld. De Kamer is er niet gerust op dat het bij zo'n organisatie buiten de overheid in goede handen is.