Onteigening boeren mogelijk toch eerder nodig in sommige gebieden

In sommige gebieden is het vanwege de stikstofproblemen mogelijk de komende jaren al nodig om dwingende maatregelen te nemen, zoals het onteigenen van boeren. Dat schrijft minister Christianne van der Wal (Natuur en Stikstof) in een brief over haar beleidsplannen voor de komende jaren. Voor die gebieden zijn mogelijk versneld maatregelen nodig tegen de neerslag van stikstof in de natuur.

Of en waar de dwingendere maatregelen al snel nodig zijn, moet later dit jaar blijken. Het gaat dan vooral om dwingende maatregelen om boeren te laten stoppen. In mei verwacht de bewindsvrouw de eerste resultaten van onderzoek, waarmee natuurgebieden in kaart worden gebracht "waar herstel uit beeld dreigt te raken".

Uitgangspunt is over het algemeen overigens "vrijwillig waar het kan, verplicht waar dat niet lukt", zegt de minister. Daarom wil ze de stopregelingen erg aantrekkelijk maken, benadrukt ze. "Er wordt al onderhandeld met heel veel boeren", voegt ze daaraan toe. Ze geeft ook aan dat de vraag niet alleen is of een boer stopt of doorgaat moet boeren. "Daar zit een hele wereld tussen." Zo kunnen veehouders groener boeren.

Zoals eerder gezegd, sluit Van der Wal gedwongen uitkoop van boeren niet uit. Maar het is volgens de bewindsvrouw wel duidelijk dat de stikstofneerslag in kwetsbare natuur versneld moet worden verminderd. De focus moet wat haar betreft verlegd worden van de 'stikstofcrisis' naar het broodnodige herstel van de natuur.

Al eerder werd bekend dat Van der Wal bereid is meer geld uit te trekken voor boeren die relatief vroeg stoppen. "Hoe eerder je je meldt voor een stoppers-regeling, des te gunstiger de (financiële) voorwaarden", zegt ze. Ook wil de bewindsvrouw versneld piekbelasters opkopen. Dit zijn veelal boeren die veel stikstof uitstoten in de buurt van een natuurgebied.

De minister heeft een flinke pot geld om maatregelen te nemen om de natuur te verbeteren. Ze krijgt toegang tot een stikstoffonds van 25 miljard euro, bovenop de 6 miljard die hier al voor was uitgetrokken. De komende tijd vraagt ze aan provincies welke plannen zij hebben om de kwaliteit van natuur en water te verbeteren.

Milieu-organisatie Greenpeace is niet bijster tevreden: "Er staat allerminst vast wat, wanneer en waar aan het stikstofoverschot wordt gedaan. Daarmee blijft onzeker of onze meest kwetsbare natuur gered kan worden." Natuur & Milieu en Natuurmonumenten zijn wel blij: "Met deze brief maakt de minister duidelijk dat beleid waarbij het natuurbelang wordt weggestreept tegen economische belangen, nu eindelijk tot het verleden behoort."