Oppositie kritisch over brief burgerdoden Irak

De coalitiepartijen lijken tevreden met de brief van het kabinet over burgerdoden in Irak. Ze willen vooral dat de Kamer beter geïnformeerd wordt bij dergelijke gebeurtenissen. De oppositie daarentegen is kritisch en voorspelt een "heel zwaar debat" woensdag voor premier Mark Rutte en minister Ank Bijleveld (Defensie).

Bij een aanval van Nederlandse F-16's op Hawija in juni 2015 vielen tientallen doden. Daarna is de noodklok niet geluid binnen het kabinet, onder meer omdat Defensie niet over officiële cijfers over burgerdoden beschikte. Rutte is "vermoedelijk" op de hoogte gesteld op een "niet alarmerende toon". Hij herinnert zich het niet.

Toenmalig defensieminister Jeanine Hennis informeerde enkele weken na de aanval de Kamer onjuist over mogelijke burgerdoden door Nederlandse acties in Irak. Dat werd pas begin deze maand bekend en leidde tot een boze Kamer. Bijna de hele oppositie zegde vervolgens het vertrouwen in Bijleveld op.

Dat onjuist informeren van de Kamer was dé grote fout, meent Martijn van Helvert (CDA). Maar daar is volgens hem het vorige debat al over gegaan en zijn excuses voor gemaakt. De les die getrokken kan worden is dat Defensie in dit soort gevallen meer openheid moet betrachten, zegt hij.

Ook Rob Jetten (D66) vindt dat Defensie onvoldoende transparant is geweest. Het ministerie had meer moeten doen om de onderste steen boven te krijgen. Rutte moet volgens hem in het debat bevestigen dat het in de toekomst anders zal gaan.

Gert-Jan Segers (ChristenUnie) vindt dat er "maximale openheid" wordt gegeven, maar dat de informatievoorziening aan de Kamer beter moet. VVD'er André Bosman wil weten hoe het precies zit met de burgerdoden. "Het aantal van 70 burgerdoden is door deze minister keer op keer genoemd in het vorige debat, maar nu blijkt dat we dat tot op de dag van vandaag helemaal niet zeker weten. Ik begrijp daar niks van."

De oppositie vindt dat de brief een "vrij ontluisterend en ongeloofwaardig beeld" schetst, zegt Jesse Klaver (GroenLinks). SP-leider Lilian Marijnissen snapt niet dat de alarmbellen niet zijn afgegaan na mediaberichten over burgerdoden. De brief roept nog veel vragen op, zegt John Kerstens (PvdA).