Oproep: schaf opvang uitgeprocedeerde kinderen in huidige vorm af

De ontwikkeling van minderjarige kinderen in gezinslocaties voor uitgeprocedeerden wordt ernstig geschaad. Dat staat op Wereldvluchtelingendag in een rapport van de kinderrechtenorganisatie Defence for Children (DfC). Het ontbreekt aan veiligheid en stabiliteit, waaraan zij met hun geschiedenis juist zo'n extra behoefte hebben, en aan toekomstperspectief. Er is verder sprake van zeer sobere omstandigheden en vrijheidsbeperkingen.

De jeugdhulp kan intussen te weinig bieden. "Zelfs als de (jeugd)hulp optimaal zou zijn, is het ‘dweilen met de kraan open’, omdat het de leefsituatie van kinderen zelf is die de problematiek veroorzaakt", stelt de organisatie vast. Ze vraagt de overheid om gezinslocaties in hun huidige vorm af te schaffen.

De locaties bestaan sinds 2011. Ze zijn bedoeld voor kort verblijf, maar in de praktijk pakt dat vaak lang uit door allerlei procedures die worden aangespannen. De kinderen krijgen gemiddeld te maken met één gedwongen verhuizing per jaar dat zij in de asielopvang verblijven, zegt DfC. "De vele verhuizingen van kinderen leiden tot tal van psychische problemen en vormen steeds weer opnieuw een onderbreking van de ontwikkeling van kinderen en de eventuele zorg die zij ontvangen. "

Ze leven ook nog eens "langdurig in verblijfsrechtelijke onzekerheid, met angst voor uitzetting". Verder hebben ze geen privacy, geen eigen kamer en ruimte om huiswerk te doen. Ook krijgen ze te veel mee van de problemen van hun ouders. Verder voelen deze kinderen zich "bezwaard of kennen zij zelf schaamte om leeftijdsgenoten van school of sport bij hen thuis uit te nodigen, gelet op de omstandigheden daar", en is het "niet mogelijk even elders te ontspannen met het gezin, omdat men de gemeente niet uit mag".

Ouders en kinderen vragen zelf geen jeugdhulp aan wegens gebrek aan vertrouwen in de medewerkers van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), onbekendheid met de toegang via de gemeente en door taalproblemen. "Anderzijds komt de gidsfunctie en de signalerende en coördinerende rol van het COA niet goed uit de verf."

Defence for Children komt met een reeks aanbevelingen om de situatie te verbeteren. Zo moeten gedwongen verhuizingen stoppen en moeten de verblijfsprocedures korter. Ook moet er een oplossing komen voor langdurig in Nederland verblijvende kinderen van wie de ontwikkeling verder wordt geschaad in het geval van uitzetting. Ook moeten gemeenten wat betreft DfC investeren in het deskundiger maken van mensen die werken met deze kinderen.