Oproep: verleng noodopvang Afghanen in Heumensoord niet

De noodopvanglocatie in het Gelderse Heumensoord is ongeschikt voor verblijf tijdens de wintermaanden en het verlengen van de noodopvang daar zou onacceptabel zijn. Voor de Afghaanse evacués die er sinds twee maanden verblijven moet snel een meer structurele woonvoorziening worden gevonden, vinden het College voor de Rechten van de Mens en de Nationale ombudsman. Zij hebben hierover een brief geschreven aan demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid).

Het is de bedoeling dat Heumensoord per 1 januari 2022 weer sluit. Maar de opvanglocaties in Nederland zitten vol en de doorstroom stokt. De voorzitter van het college Jacobine Geel en ombudsman Reinier van Zutphen bezochten Heumensoord op 29 oktober. "De omstandigheden waarin deze mensen moeten leven zijn onder de maat voor iets anders dan noodopvang en daarom moet er snel een betere oplossing komen", aldus Geel.

Zo is er volgens de twee partijen een groot gebrek aan privacy. De slaapkamers hebben geen plafond, zo geven de briefschrijvers aan, maar alleen dunne scheidingswanden. "Alle leefgeluiden, waaronder gesprekken en huilende kinderen, zijn voor iedereen hoorbaar", staat in de brief.

Daarbij is er onduidelijkheid over hoe lang deze mensen, onder wie 450 kinderen, er zullen verblijven en is sprake van onzekerheid over de toekomst, wat leidt tot psychische en gezondheidsproblemen zoals stress, slapeloosheid en depressie. Verder stellen het college en de ombudsman dat de Nederlandse overheid zegt zich extra verantwoordelijk te voelen voor de groep die in Heumensoord wordt opgevangen, maar in de praktijk verblijven de Afghaanse evacués er "onder omstandigheden die slechter zijn dan in een regulier asielzoekerscentrum".

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) laat weten dat hard gewerkt wordt aan extra opvangplekken in de reguliere opvang. "Ik deel de mening dat opvang op Heumensoord niet optimaal is voor de bewoners, het gaat hier ook om tijdelijke noodopvang." Die is evenwel op dit moment nog hard nodig. "Het is namelijk belangrijk dat we iedereen onderdak kunnen geven."

In 2016 brachten het college en de ombudsman ook al eens een bezoek aan de toenmalige noodopvang Heumensoord. Toen stelden ze dat een dergelijke grootschalige opvang schadelijk is voor de veiligheid en gezondheid van de asielzoekers en deden ze de dringende aanbeveling om de locatie niet opnieuw, op grote schaal, in gebruik te nemen.