Organisaties en wetenschappers: sluit kolencentrales in 2025

Diverse maatschappelijke organisaties en wetenschappers roepen het kabinet op de laatste drie kolencentrales van het land uiterlijk in 2025 te sluiten. Dat is nodig "omwille van het klimaat en de volksgezondheid", stelt directeur programma’s Rob van Tilburg van Natuur & Milieu. Het Longfonds, Greenpeace, de Jonge Klimaatbeweging en vier hoogleraren hebben het pleidooi ook ondertekend.

Volgens de wet is het opwekken van energie met steenkool vanaf 2030 helemaal verboden. Het is in Nederland de meest vervuilende manier om energie op te wekken. Kolen veroorzaken zowel een hoge CO2-uitstoot als luchtvervuiling.

Voor de Russische inval in Oekraïne mochten de centrales ook nog maar op 35 procent van hun capaciteit draaien. Die regel was net ingegaan op 1 januari, maar werd in juni alweer opgeschort omdat zo veel mogelijk op aardgas moet worden bespaard en de stroomvoorziening toch door moet draaien. Europa wil zo snel mogelijk onafhankelijk worden van Russisch aardgas en Rusland zelf heeft de gaskraan naar veel landen ook zelf afgeknepen.

De organisaties achter het pleidooi vinden de extra uitstoot van de kolencentrales zorgwekkend. "We stevenen af op een klimaatramp en kolenstook is de meest vervuilende vorm van energieproductie’’, stellen ze. Volgens de organisaties kunnen de centrales gerust binnen twee jaar dicht als de overheid "serieus werk maakt van gasbesparing", de overstap naar duurzame energie nog sneller laat gaan en in het uiterste geval de vraag opvangt met vloeibaar gas (lng).

Ze verwijzen naar een doorrekening van bureau CE Delft, dat tot de conclusie kwam dat ingrijpen op het gebied van kolenstroom potentieel "een zeer effectieve klimaatmaatregel is". Eigenaren van kolencentrales zouden bij een ingreep op korte termijn wel compensatie moeten krijgen. Die zou volgens de organisaties wel lager moeten zijn dan de eerder opgestelde regeling, die "te genereus" zou zijn.

De hoogleraren Rick van der Ploeg (UvA), Jeroen van den Bergh (VU), Mark Sanders (Maastricht University) en Wouter Botzen (UvA/Universiteit Utrecht) hebben de oproep aan het kabinet ook ondertekend.