Osterhaus: versoepel geleidelijk, laten we het nu niet verpesten

Viroloog Ab Osterhaus noemt het raadzaam om de coronamaatregelen "met de vinger aan de pols" geleidelijk te versoepelen. "Dat is iets anders dan de boel helemaal opengooien, zoals een kleine minderheid wil", aldus de viruskenner. "Als je alles losgooit, ben ik bang dat je daar toch wel problemen mee gaat krijgen. Laten we niet aan het einde van de rit de boel verpesten", zegt hij.

Een groot volksfeest als carnaval lijkt Osterhaus bijvoorbeeld nog geen goed idee. "Ik ben van boven de rivieren en weet er weinig van, maar het is een vrij intiem gebeuren. Dat is een ideale manier om het virus te verspreiden. Ik zou daar terughoudend mee zijn", zegt hij. "Het was aan het begin van de pandemie ook een heel efficiënte manier om Brabant en Limburg op knieën te krijgen."

De infectieziektendeskundige wijst erop dat de hoge besmettingscijfers diverse sectoren onder druk zetten, doordat veel mensen tegelijk thuis komen te zitten. "Je moet voorzichtig zijn met je zorgcapaciteit. Als je 20 procent kwijtraakt, wordt het toch erg lastig", zegt hij. "Dat geldt ook voor andere essentiële diensten, zoals het openbaar vervoer of de politie. De vraag is: wat kun je hebben als bevolking?" Daarom moet wat hem betreft goed naar de modellen worden gekeken. Osterhaus kan "geen keihard ja of nee" zeggen tegen de diverse opties voor versoepelingen die momenteel bij het kabinet op tafel liggen.

Dat de omikronvariant mensen doorgaans minder ziek maakt dan eerdere varianten, betekent aan de andere kant wel dat we "geleidelijk gaan naar een situatie waarin het virus gewoon rondgaat en ziekenhuizen minder worden belast", zegt Osterhaus. "We zien ook in andere landen dat het beeld niet al te dramatisch is. Maar het is nog niet over. Ik wil niet de eeuwige doemprofeet zijn, maar er is nog steeds een behoorlijk grote populatie van kwetsbare mensen", waarschuwt hij.

Hoe het virus zich verder zal ontwikkelen, durft Osterhaus niet te voorspellen. "Over het algemeen is het wel zo dat als virussen sneller rondgaan, ze meer in de bovenste luchtwegen zitten." Daarop zijn echter ook weer uitzonderingen, want sommige virussen zitten zowel in de longen als in de bovenste luchtwegen. Het coronavirus zou zich uiteindelijk kunnen ontwikkelen tot een winterverkoudheidsvirus, zegt Osterhaus, maar minder gunstige scenario's zijn ook denkbaar. "Ik kan diverse doemscenario's bedenken, maar dan zaai ik onnodige paniek."

De bekende viroloog hoopt dat uit de coronapandemie in elk geval de les wordt getrokken dat "we ons beter moeten voorbereiden op de volgende pandemie". Dat die ergens in de komende decennia zal komen, staat wat hem betreft wel vast. Osterhaus is blij dat dit nu hoog op de politieke agenda staat. "Maar ik vrees dat we het over twee, drie jaar weer zijn vergeten."