Overheid moet geen onhaalbare beloftes doen

De overheid moet geen beloftes doen die niet kunnen worden nagekomen. Het beloven van gouden bergen werkt ernstige teleurstellingen en tanend vertrouwen van burgers in de hand. Dat zei Nationale ombudsman Reinier van Zutphen dinsdag tijdens een bezoek aan door de watersnoodramp in 2021 getroffen inwoners van Geulle (Limburg).

Hij sprak er met meerdere bewoners en wethouder Vanessa de Rond van Meerssen. Dat gebeurde bij het dinsdag gepubliceerde rapport over tien herstelprojecten van de overheid, waarbij nauwelijks geleerd wordt van andere grote operaties. Daaruit bleek onder meer dat bijna nooit gevraagd wordt wat gedupeerden nodig hebben. Dat wordt van bovenaf bepaald. "De overheid zou zich tijdens het hele traject moeten afvragen: klopt het wel wat we doen, zijn mensen ermee geholpen?", zei Van Zutphen.

De inwoners van Geulle lieten tijdens het gesprek vooral hun boosheid zien over een belofte die premier Mark Rutte had gedaan, en vervolgens niet nakwam. "Eerst wordt gezegd dat alles wordt vergoed", zei hovenier Willem Otten uit Geulle. "En vervolgens worden die beloftes niet nagekomen. Dan is het vertrouwen in de overheid weg."

"De premier beloofde dat het om een ramp ging, en dat de schade dus buiten de verzekering valt", zei bewoonster Mea Verhoef. De overheid zou daarom inspringen. Al gauw bleek dat de verzekering wel degelijk voor een groot deel bepaalde wat, of en hoeveel er werd uitgekeerd. "Dan word je basale vertrouwen in de overheid zwaar beschadigd. Bovendien verwacht ik van de overheid dat die vraagt: hoe kan ik helpen? En niet hoe ervoor gezorgd kan worden dat ze niet meer kwijt is dan waar je strikt genomen recht op hebt."

"De regels zijn heel streng gemaakt", zei bewoner Kris Förster. "Overal hoor ik mensen hier zeggen: we hebben niks gekregen of een habbekrats. Dan zijn de regels te streng."

"De mensen zitten met restschulden", aldus de wethouder. "Ze kunnen veel schade niet betalen. Bovendien kan niemand een hele administratie opzetten om aan regels te voldoen om geld te krijgen. Maar dat dringt niet door tot Den Haag."

Het jarenlange gesteggel over schadevergoeding beheerst het leven van bewoner Antoine Penne. "Je wordt aan je lot overgelaten. Ik zou behoefte hebben aan iemand die kan ondersteunen en raad geven."