Plotse steun VVD helpt spreidingswet aan meerderheid in senaat

Het is duidelijk dat een ruime meerderheid van de Eerste Kamer dinsdag vóór de spreidingswet gaat stemmen, maar het is nog niet bekend om hoeveel senatoren het gaat. Er komt een hoofdelijke stemming. Deze politiek gevoelige nieuwe wet moet leiden tot een betere spreiding van de opvang van asielzoekers over gemeenten, desnoods via dwang. Voldoende reguliere plekken moet noodopvang overbodig maken.

BBB, met 16 zetels de grootste fractie in de senaat, heeft gezegd unaniem tegen te stemmen, maar dat moet nog blijken. De VVD-fractie is juist unaniem voor, in tegenstelling tot de Tweede Kamerfractie. Ook wat Martin van Rooijen van eenmansfractie 50Plus gaat doen, is nog niet bekend. De stem van Van Rooijen noch de stemmen van BBB doen er voor demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) nog toe. Hij streeft naar een zo groot mogelijk draagvlak, maar ook zonder hen haalt 'zijn' wet het met gemak.

Aan het einde van het twee dagen durende debat over de wet zeiden negen fracties vorige week al de wet te steunen. Het gaat om GroenLinks-PvdA, VVD, CDA, D66, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Volt en OPNL. Samen hebben ze 47 van de 75 senaatszetels.

De plotse voorstem van de VVD leidde tot rumoer binnen de partij, maar ook aan de formatietafel waar VVD met PVV, NSC en BBB onderhandelt over een coalitie. PVV-leider Geert Wilders is fel tegen de spreidingswet en was laaiend. "We hebben een serieus probleem", zei hij in de dagen erna. Of dat inmiddels opgelost is, is niet helder.

De tienkoppige VVD-senaatsfractie trekt zich daar niets van aan, ook niet van eventuele interne druk. Edith Schippers, de VVD-fractievoorzitter van de Eerste Kamer, legde de keuze uit in een brief aan de mopperende leden. Ook Dilan Yeşilgöz deed dat. De VVD-partijleider en voorzitter van de Tweede Kamer-fractie wees op de eigenstandige rol van de Eerste Kamer. Yeşilgöz benadrukte dat beide fracties wel willen dat de asielinstroom omlaag gaat.

De kans is klein dat 'dissidente' VVD'ers tóch tegen zullen stemmen. Het kan wel zijn dat enkelen afwezig zijn, maar ook dat heeft geen directe gevolgen. Met slechts één VVD'er die voor stemt, heeft Van der Burg zijn wet al binnen.

Als de 16 BBB-senatoren en 50Plus tegenstemmen, zijn er 28 in plaats van 11 Kamerleden tegen. PVV, SGP, JA21 en Forum voor Democratie zijn faliekant tegen de wet.