Politicoloog: rechtse partijen kunnen inhoudelijk samen komen

De onderhandelingen tussen rechtse partijen voor een kabinet zullen inhoudelijk gezien niet te ingewikkeld zijn, verwacht politicoloog Simon Otjes van de Universiteit Leiden. "Op het gebied van minder migratie, minder Europa, klimaatmaatregelen en stikstof zit er toch behoorlijk wat overlap tussen deze partijen." Wat het lastig kan maken, is dat de PVV wel moet laten zien dat de partij op belangrijke punten veranderd is, denkt hij.

Pieter Omtzigt (NSC) heeft eerder gezegd dat hij niet wil regeren met de PVV, omdat het partijprogramma van die partij tegen de Grondwet ingaat. Toch was woensdagavond ook al wat toenadering te zien. Wilders zei zich aan de wet te willen houden en Omtzigt zei mee te willen regeren. Al met al denkt Otjes wel dat de formatie lang kan duren. "Maar in principe is dat altijd in Nederland, dus zo'n gekke gok is dat niet", zegt hij in een filmpje van de Universiteit Leiden waarin hij samen met politicoloog Tom Louwerse terugkijkt op de verkiezingsuitslag.

De twee politicologen geven ook allebei toe dat ze verbaasd waren door de enorme winst van de partij van Geert Wilders. Toch kunnen ze het ook verklaren. Louwerse: "De VVD verbrak het vorige kabinet op migratie en PVV heeft natuurlijk het 'issue ownership' op dat onderwerp. Kiezers verbinden het sterkst met deze partij als het om migratie gaat." Ook had de VVD de deur op een kier gezet voor kabinetsdeelname van de partij, deed Wilders het goed in de debatten en was de woordkeus van de PVV-leider terughoudender, zegt Louwerse. "Dat allemaal samen heeft Wilders op de kaart gezet."

Kiezers die twijfelden tussen "rechts en radicaal-rechts zijn misschien toch maar voor Wilders gegaan", voegt Louwerse toe. "Omdat er dan meer kans is dat er echt iets gaat gebeuren."