Politie: boerenprotest wordt radicaler, stemming verhardt

Vergeleken met vorige week zijn er nu minder boeren op de been om te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. Maar de acties van de demonstranten verharden, zegt nationaal commandant bij de politie Willem Woelders. "De groep die acties uitvoert is kleiner maar radicaler. Boeren hebben het gevoel dat er geen zicht op een oplossing voor hen is. Ik hoop dat het niet verder escaleert, maar ik denk niet dat het al aan het dimmen is", stelt Woelders. Hij spreekt van "een zorgelijke ontwikkeling die Nederland zich moet aantrekken".

Verspreid over het hele land zijn de laatste dagen protestacties. Boeren blokkeren snelwegen en provinciehuizen met tractoren, duiken op bij gemeentehuizen, provinciehuizen en bij bestuurders thuis. Ze sproeien mest tegen gevels van overheidsgebouwen en steken hooibalen in brand.

Volgens Woelders is het moeilijk om overal op tijd bij te zijn. "De boeren spreken zelf af wanneer ze wat gaan doen, ze zijn georganiseerd ongeorganiseerd. Dat maakt het onvoorspelbaar. Wij hebben beperkte informatie, we moeten vaak reageren op wat we zien. Dan kost het tijd om er naartoe te gaan. Soms komen we zelf in de file en is de boel al dicht als wij er zijn. Je zult nooit de situatie krijgen dat er nergens iets gebeurt, dat is niet reëel."

Bovendien is het soms fysiek onmogelijk om boeren tegen te houden. "Stel dat je politievoertuigen op de rijbaan zet. Dan gaan ze eromheen, door de berm en het talud. Ik zou ook niet voor een tractor gaan staan, je moet als politieman of -vrouw echt goed uitkijken wat je doet. Ter plaatse moeten mensen afwegen hoe groot het risico is, wat veilig en haalbaar is. Sommige boeren werken mee, sommige niet."

Agenten die nu demonstraties begeleiden, kunnen niet op andere plekken worden ingezet. Woelders: "Het groeit ons niet boven het hoofd, we blijven ons werk doen. Maar mensen die nu op de snelwegen zijn, kunnen niet ergens anders zijn, bijvoorbeeld om toezicht te houden. Wijkagenten kunnen minder vaak in hun wijk zijn."

Woelders benadrukt dat de politie niet over het stikstofbeleid gaat en dat demonstreren een grondrecht is. Van dat recht zullen de boeren de komende tijd gebruik blijven maken, verwacht Woelders. "De problemen zijn na vandaag niet opgelost, dat is helder. De overheid heeft nog zeker een jaar nodig om concreet te bepalen wat er moet gebeuren, al die tijd zal er onrust bij de boeren zijn. We houden er rekening mee dat er meer momenten zijn dat ze hun verhaal kwijt willen."

Woelders hoopt dat bestuurders met boeren praten "hoe de maatregelen zo goed mogelijk neergezet kunnen worden. Dat zou iedereen rust kunnen geven."