PTSS buddyhonden bieden hulp, onvoorwaardelijke liefde en troost

Als we aan geleidehonden denken, denken we al snel aan honden die mensen begeleiden die blind zijn. Er zijn echter ook mensen die te veel gezien hebben in het leven, zoals (oud)-geüniformeerden. Mensen die bij de politie, brandweer of voor defensie hebben gewerkt. De documentaire Buddy van Heddy Honigmann, die momenteel in de bioscopen draait, geeft hier een intiem beeld van. Velen van hen leiden aan een post traumatische stress stoornis (PTSS) en kunnen het leven niet of nauwelijks aan.

De PTSS buddyhonden van KNGF Geleidehonden bieden hulp, onvoorwaardelijke liefde en troost. Trainer Herman Pestman, een van de weinige PTSS buddyhonden trainers in Nederland, traint dagelijks buddyhonden bij hem thuis. “Ik weet zeker dat zonder deze buddyhonden sommige van onze cliënten er niet meer zouden zijn.”

Zes jaar geleden is KNGF Geleidehonden als pilot de training voor PTSS buddyhonden gestart in samenwerking met Stichting De Basis. “Er is altijd een percentage honden die wij opleiden, die na enige tijd niet geschikt blijken te zijn om als blindengeleidehond te werken. Het is zonde om deze honden met hun opleiding en vaardigheden alleen als gezinshond te gebruiken, terwijl ze mensen tot steun kunnen zijn, bijvoorbeeld als assistentie-, autismegeleide- of PTSS buddyhond.” Zodoende ontstond het idee voor deze pilot, waarbij deze honden, na de basistraining, in gemiddeld anderhalve maand worden opgeleid tot PTSS buddyhond.

Momenteel zijn er zo’n vijftig buddyhonden van KNGF Geleidehonden gekoppeld aan veteranen en politiemensen. “Er is een wachtlijst. Dit komt doordat er steeds meer mensen met PTSS zijn en we te weinig buddyhonden hebben. Een van de voorwaardes om in aanmerking te komen voor een buddyhond is dat je qua therapie uitbehandeld bent. Veteranen en politiemensen (idem, mensen met PTSS) moeten gemiddeld een jaar wachten voordat ze in aanmerking komen voor een buddyhond.”

Herman traint 1 à 2 honden tegelijk, waarbij hij zich onder andere richt op het omgaan met nachtmerries. De hond wordt getraind om een verandering in de slaap te signaleren en zijn baasje wakker te maken. “We werken met belonen. Ik doe alsof ik een nachtmerrie heb, wat zich bij iedereen anders uit. Dit kan woelen, zweten of geluiden maken zijn. De buddyhond leert wanneer hij in actie moet komen en wanneer niet. Als hij in actie komt op het juiste moment wordt hij beloond."

Naar een supermarkt gaan is voor veel mensen met PTSS bijna niet te doen. “Er zijn te veel geluiden en mensen. Iemand kan onverwachts op je af lopen of achter je langs lopen. De hond leert om de persoonlijke zone van een cliënt te vergroten door bijvoorbeeld achter hem te gaan staan wanneer hij iets uit een schap pakt. Ook als er iemand onverwacht voor zijn baasje komt te staan, gaat de hond er tussen staan. Daarmee vormt de hond een buffer voor zijn baasje."

Zodra een hond klaar is om buddyhond te worden, wordt hij gekoppeld aan een van de oud geüniformeerden met PTSS. “Er is vrijwel altijd meteen een klik bij de eerste ontmoeting. Als die er niet is, zal het niet werken.” De eerste drie dagen is Herman nauw betrokken bij het bouwen van de relatie tussen de hond en zijn baasje en wordt er gekeken waar er nog specifieke behoeftes zijn. Ook later in het traject blijft Herman betrokken voor ondersteuning van de cliënt en om te kijken of het met de hond goed gaat. De honden gaan in principe na zes jaar met pensioen, maar het is nog niet duidelijk wat er dan gebeurt. “Sommige cliënten hebben al aangegeven dat ze hun buddyhond dan als gezinshond willen houden.”

Wat als pilot begon, is inmiddels een groot succes. Door de buddyhond komen deze mensen weer buiten, verbetert hun nachtrust en kunnen ze deelnemen aan het leven, zoals het ophalen van hun kinderen van school. Door de hond komen ze weer tot leven, maar ook de gezinnen. "Deze cliënten hebben zich als politieman/-vrouw of veteraan enorm ingezet voor onze maatschappij en grote persoonlijke offers gebracht. Het is mooi als wij hen nu kunnen helpen met een goed opgeleid maatje."