Constructieve midden ziet onderhandelen met coalitie niet zitten

De meeste partijen die informateur Johan Remkes noemde om nog invloed te mogen uitoefenen op de formatie-onderhandelingen, staan daar niet voor open. PvdA en GroenLinks, die lange tijd hoopten mee te kunnen onderhandelen voor een nieuw kabinet, wijzen dat resoluut af. PvdA-leider Lilianne Ploumen ziet "geen enkele rol" weggelegd voor haar partij om de voortzetting van de vorige coalitie te laten slagen. "Wij gaan de oppositie in", liet ze op Twitter weten.

Ook Volt is terughoudend. "Wij zijn niet een van de onderhandelende partijen, en beoordelen voorstellen zodra ze er zijn op hun merites in de Kamer. Wij hebben een constructieve houding als de plannen maar goed genoeg zijn." SGP is altijd bereid om mee te denken, maar de kleine christelijke partij vindt het "niet in de rede liggen" dat ze bewindslieden zou leveren.

Eenpitter Liane den Haan zou wel graag meepraten. "Ik wil dat er op ouderenbeleid een hele hoop gebeurt", zo zegt ze. Of ze zelf een positie in het kabinet ambieert vindt ze daarbij niet direct van belang. "De poppetjes" zijn wat haar betreft pas relevant in de laatste fase van het formatieproces en ze vindt dat ze met haar ene zetel "als allerlaatste" aan de beurt zou komen voor een post.

De vijf partijen van "het constructieve midden" zaten woensdag nog aan tafel met Remkes en de vier partijen die nu gaan onderhandelen over een nieuw kabinet. De informateur had hen uitgenodigd, omdat ze de motie steunden waarin de Kamer hem opriep te kijken naar een minderheidskabinet.

Volgens PvdA'er Ploumen trekt Remkes conclusies "die wij niet delen en die ook niet zo besproken zijn". Remkes zei dat er een "open uitnodiging" lag voor de vijf partijen om op verschillende manieren een nieuw kabinet bestaande uit VVD, CDA, D66 en CU te steunen. Dat kan bijvoorbeeld met afspraken over de bestuurscultuur, de begrotingen of andere onderdelen van het regeerprogramma. Ze krijgen zelfs de gelegenheid om later bewindslieden te leveren, zonder zelf in een coalitie te gaan. Maar daartoe is de PvdA niet bereid, schrijft Ploumen. Haar partij gaat op geen enkele manier steun verlenen aan dit beoogde kabinet, dat een voortzetting is van de huidige regeringscoalitie. "Niet in onderhandelingen, niet in het leveren van de bewindspersonen."

GroenLinks-leider Jesse Klaver peinst er ook niet over om "gedoogsteun of bewindspersonen te leveren aan een rechts kabinet". Hij vindt het "een klap in het gezicht van de kiezers vindt dat dit na zeven maanden de conclusie is, terwijl het kabinet is gevallen vanwege de toeslagenaffaire. Nu gaan ze weer gewoon verder in zelfde samenstelling. Ik vind dat echt niet kunnen. Er is verandering beloofd, maar het gebeurt niet." Klaver wijst erop dat plannen ook een meerderheid moeten krijgen in de Eerste Kamer. De beoogde coalitie van VVD, D66, CDA en CU heeft dat met 32 van de 75 zetels niet.