Raad voor de Kinderbescherming: berecht kind niet als volwassene

Voor alle kinderen van twaalf tot achttien jaar moet het jeugdstrafrecht gelden als zij verdacht worden van een delict. De Raad voor de Kinderbescherming vindt dat dit moet worden vastgelegd in de wet.

Op dit moment is het volgens de wet mogelijk om in uitzonderlijke gevallen het volwassenenstrafrecht toe te passen op zestien- en zeventienjarigen. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij zeer ernstige gewelddelicten, om tegemoet te komen aan "het veroorzaakte leed" bij slachtoffers. De raad begrijpt de behoefte aan vergelding. "Toch vinden we dat het ontwikkelingsperspectief van het kind voorop moet staan bij het bepalen van de straf."

De raad wijst erop dat het jeugdstrafrecht een sterk pedagogisch karakter heeft. Dit biedt jongeren betere kansen om te leren van hun fouten en herhaling te voorkomen. "Kinderen zijn nog in ontwikkeling. Achterstand of scheefgroei in die ontwikkeling kan nog worden omgebogen." Het jeugdstrafrecht wordt vaak benut om de jongere weer op het rechte pad te krijgen - "en te houden".

Als jongeren tussen de zestien en achttien jeugddetentie krijgen opgelegd, duurt dit maximaal twee jaar. Criminele jongeren met een ontwikkelingsstoornis kunnen een PIJ-maatregel krijgen, een soort jeugd-tbs. Dit kan na de maximale periode van zeven jaar nog omgezet worden naar tbs.

Bij het toepassen van het volwassenenstrafrecht op minderjarigen neemt de kans toe dat diegene na vrijkomen opnieuw de fout ingaat, stelt de Raad voor de Kinderbescherming. "Dat is niet alleen schadelijk voor de minderjarige, maar zeker ook voor de samenleving als geheel."

Het komt niet heel vaak voor dat het volwassenenstrafrecht wordt toegepast op een minderjarige. NRC schrijft dat tussen 2016 en 2022 in minder dan dertig zaken van deze mogelijkheid gebruik is gemaakt. Een week geleden zei het Openbaar Ministerie in Middelburg dat een 17-jarige verdachte als volwassene berecht moet worden. Hij zou het slachtoffer, samen met zijn jongere broer, met voorbedachte rade hebben doodgestoken. Het OM heeft twaalf jaar cel en tbs met dwangverpleging geëist. Tegen het broertje is celstraf van een jaar en jeugd-tbs geëist, die was nog 15 jaar ten tijde van de dodelijke steekpartij. De rechtbank doet in november uitspraak.