Raad voor de rechtspraak: verbeter wetsvoorstel partijverbod

Het wetsvoorstel dat regelt dat politieke partijen eerder kunnen worden verboden, moet beter van de Raad voor de rechtspraak. Een belangrijk kritiekpunt is dat politieke partijen te weinig rechtsbescherming hebben als een besluit over hun voortbestaan bij slechts één instantie komt te liggen, namelijk de Hoge Raad. Bovendien is het te algemeen en te vaag geformuleerd wanneer een partij mag worden verboden, luidt de kritiek.

Het advies gaat over de nieuwe Wet op de politieke partijen waar minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) mee bezig is. De wet moet het mogelijk maken om politieke partijen te verbieden die de democratische rechtsstaat ondermijnen of deze zelfs willen afschaffen. Het is nu al mogelijk om partijen te ontbinden die een bedreiging vormen voor de openbare orde, zoals ook mogelijk is bij motorclubs.

"De Raad voor de rechtspraak vindt dat het voor een zo zwaarwegende en maatschappelijk ingrijpende zaak als het verbieden van een politieke partij, niet voldoende is deze maar door één instantie te laten beoordelen", schrijft de raad in een persbericht. Die zou het "zeer gewenst" vinden dat partijen de mogelijkheid krijgen om in beroep te gaan. Bruins Slot heeft ervoor gekozen om deze verantwoordelijkheid alleen bij de Hoge Raad neer te leggen, omdat dan snel uitsluitsel kan worden gegeven over een partijverbod. Dit deel van de wet verdient volgens de raad "een grondiger debat".

Bruins Slot is daarnaast van plan om een nieuwe autoriteit op te richten. Die moet in de gaten gaan houden of politieke partijen zich aan de regels houden en wordt verantwoordelijk voor het uitkeren van subsidies. De strafrechter kan partijen volgens de nieuwe wet ook hun subsidie ontzeggen als deze zich niet aan de regels houden. De raad vindt dat het onduidelijk is omschreven wanneer dit een passende straf is. Bovendien zijn er zorgen dat dit kan leiden tot spanningen tussen de politiek en de rechtspraak. De adviseurs vragen zich af of het niet beter is om de nieuw op te richten autoriteit deze bevoegdheid te geven.