Raad wil één cultuurfonds voor evenwichtiger aanbod en subsidie

Het geld dat het Rijk voor kunst en cultuur bestemt, moet volgens de Raad voor Cultuur vanaf 2029 worden verdeeld door één fonds. Dat moet niet alleen landelijk, maar ook per provincie gaan werken en een afdeling Caribisch gebied krijgen. Zo ontstaat een beter overzicht. Daardoor kunnen de verschillende regio's én de diverse vormen van kunst en cultuur een eerlijker en evenwichtiger aandeel krijgen uit de pot. Het budget moet verder met 200 miljoen per jaar omhoog, vindt het adviesorgaan in een "schets op hoofdlijnen".

"Mensen hebben in Nederland geen gelijke toegang tot cultuur. Het aanbod van cultuur verschilt namelijk sterk per regio. Ook hebben kunstenaars of cultuurinstellingen nog niet overal gelijke kans op financiële ondersteuning", aldus de raad, die verder wil dat er een 'Kaderwet cultuur' komt waarin de taken van de gemeentes en provincies staan.

Het gaat er ook in de toekomst niet om "dat het aanbod en het voorzieningenniveau overal hetzelfde zouden moeten zijn. Dat kan niet en dat hoeft ook niet. Op dit moment zijn de verschillen tussen de regio's echter te groot", stelt de organisatie. Intussen worden de cultureel toch al sterke regio's steeds sterker, terwijl de kansen en voorzieningen van andere delen van het land afnemen.

Bij dit alles komt nog dat "niet iedereen zich herkent in het huidige aanbod, of zich voldoende gerepresenteerd voelt door wat er aan cultuur gefinancierd wordt". Sommige kunst- en cultuurvormen en makers komen ook niet genoeg in beeld, mede doordat zij of hun manieren van organisatie niet in het systeem passen. Ze zijn niet onder te brengen bij een bepaalde discipline of sluiten niet aan bij de manier waarop nu over kwaliteit wordt gedacht. Volgens de raad is er nu "een te smalle opvatting van kunst en kwaliteit". Er is een opener visie nodig op wat kunst is.

Verder moet cultuureducatie "steviger worden verankerd in en rond school", zodat het voor meer jonge mensen logischer wordt om van kunst en cultuur te profiteren of in die wereld aan de slag te gaan. De raad stelt daarom ook dat professionele beoefenaren en amateurs niet meer zo gescheiden moeten worden. En tenslotte moeten aanvraagprocedures beter worden afgestemd op de praktijk.

Er zijn nu zes cultuurfondsen namens het Rijk actief. Het Rijk geeft verder telkens voor vier jaar subsidie via de Basisinfrastructuur (Bis). Die moet dan zijn aangevraagd bij het cultuurministerie, dat voor de toekenning advies krijgt van de Raad voor Cultuur. De volgende Bis geldt voor 2025-2028.