Rapport: elektriciteitssysteem moet in 2035 klimaatneutraal zijn

Het Nederlandse elektriciteitssysteem zou in 2035 al klimaatneutraal moeten zijn om de klimaatdoelen te halen, signaleert het Expertteam Energiesysteem 2050. Daarom moeten de huidige arbeidstekorten en tekorten aan materiaal snel worden opgelost, stelt het team in een tussentijdse conclusie aan klimaatminister Rob Jetten.

"Schaarste is een groot probleem", stelt voorzitter van het team Bernard ter Haar. "Nederland heeft een enorme krapte op de arbeidsmarkt die nu al tot vertraging leidt. Ook de benodigde ruimte voor de productie en het transport van duurzame energie staat onder druk." Bovendien ziet hij dat in beperkte mate benodigde materialen en grondstoffen beschikbaar zijn.

"Het is onvermijdelijk dat we in onze economie en de samenleving de komende decennia broeikasgassen blijven uitstoten en die uitstoot moeten we compenseren", zegt Ter Haar. Met klimaatneutraliteit gaat het erom dat de CO2 die nog uitgestoten wordt, in elk geval opgevangen en opgeslagen wordt. Naast het elektriciteitssysteem zou het volledige energiesysteem in 2040 klimaatneutraal moeten zijn.

Volgens het expertteam moet de Nederlandse overheid een regierol nemen om de doelen te halen. Het team stelt dat de structuur van de economie de transitie moeilijker maakt, bijvoorbeeld door de industrie en de Rotterdamse haven die verantwoordelijk zijn voor veel uitstoot. In de transitie hoeft de overheid minder bang te zijn als bedrijven verdwijnen, zegt het expertteam. "Daarmee kunnen we bijvoorbeeld de tekorten aan arbeidsplekken voor het bouwen aan het nieuwe energiesysteem oplossen", aldus Ter Haar.

Draagvlak en gedragsverandering bij mensen is cruciaal, zegt het team. "Want hoe lager de energievraag is, hoe beter de doelen bereikt kunnen worden." Ter Haar zegt dat rechtvaardigheid belangrijk is voor het draagvlak in de maatschappij. Hij ziet dat het logisch zou zijn om jongeren een zwaardere stem te geven dan ouderen. "Alle kosten van de transitie naar de toekomstige generaties overhevelen is niet fair."