Rapport: gemeenten weten te weinig over zorgwekkende stoffen

Gemeenten en omgevingsdiensten hebben te weinig kennis en gegevens over "zeer zorgwekkende stoffen". En dat terwijl ze wel verantwoordelijk zijn voor de vergunningverlening aan bedrijven die met zulke stoffen werken. Tot die conclusie komen de gemeenten, provincies en omgevingsdiensten zelf in een rapport. Ze stellen dat op diverse fronten "een stevige verbeterslag" nodig is.

Zo bestaat behoefte aan meer technische kennis. Soms ontbreekt zelfs de basiskennis op lokaal niveau. Ook stellen de opstellers van het rapport dat behoefte is aan "breder, meer integraal beleid". De zorgwekkende stoffen waar het over gaat, komen op allerlei verschillende manieren in het milieu terecht. Controles zijn nu vooral gericht op de zware industrie, maar niet op kleinere bedrijven die met de stoffen werken. "Mogelijk wordt de problematiek daarmee niet volledig overzien en zorgen vele kleintjes ook voor een grote emissie", klinkt het.

Zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) zijn stoffen die gevaarlijk kunnen zijn voor mensen en het milieu. "Bijvoorbeeld omdat ze de voortplanting kunnen belemmeren, kankerverwekkend zijn of omdat ze zich in de voedselketen ophopen", aldus het rapport. Op de lijst van deze stoffen staan er nu 1500. Een goed overzicht van waar die allemaal worden gebruikt, ontbreekt. "Stoffen worden geproduceerd, verwerkt, gebruikt en hergebruikt. De huidige gebruiker/verwerker weet vaak niet of er ZZS zijn toegevoegd aan de materialen waarmee wordt gewerkt."

Niet alleen de gezondheid en het milieu, maar ook de woningbouw en de economie kunnen schade ondervinden door deze onduidelijkheden. Door vervuiling van de grond met chemicaliën die onder de noemer PFAS vallen kwamen in 2019 bijvoorbeeld veel bouwprojecten in de knel.

Om de problematiek beter aan te pakken, pleiten de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en andere betrokken organisaties voor een "ZZS-pact". Daarin moeten het Rijk, de decentrale overheden en bedrijfsleven en het bedrijfsleven samenwerken om greep te krijgen op de potentieel gevaarlijke stoffen.