Rechtbank: milieuvergunning cacaofabriek Koog aan de Zaan te zwak

De milieuvergunning van de grote cacaofabriek van Olam in Koog aan de Zaan moet worden aangescherpt. De rechtbank in Haarlem heeft bepaald dat de vergunning niet streng genoeg is, omdat de gemeente Zaanstad een te grote uitstoot van ammoniak en andere stoffen heeft toegestaan. Ook de provincie Noord-Holland heeft fouten gemaakt bij de beoordeling van de aanvraag die Olam heeft gedaan voor een natuurvergunning.

Olam maakt onder meer cacaopoeder en -boter en levert die producten weer aan andere bedrijven. Onder de klanten is bijvoorbeeld de maker van Oreo-koekjes, waarover het Noordhollands Dagblad vorig jaar onthulde dat die hun donkere kleur danken aan een productieproces waarbij grote hoeveelheden ammoniak worden gebruikt.

Juist over de ammoniakuitstoot was milieuorganisatie MOB gevallen. Die wijst erop dat Olam tot de grootste ammoniakuitstoters van Nederland behoort. Ammoniak (NH3) is een verbinding tussen waterstof en stikstof. Een teveel aan ammoniak is volgens veel onderzoeken een van de hoofdoorzaken dat veel natuurgebieden in Nederland er slecht voorstaan.

Volgens het provinciebestuur had Olam geen natuurvergunning nodig. De redenering hierachter was dat al duidelijk was dat Olam niet meer stikstof zou uitstoten op nabijgelegen beschermde natuur dan in 1994. In dat jaar kregen Natura 2000-gebieden hun beschermde status.

Volgens de rechtbank kan echter niet worden vastgesteld hoe de situatie toen precies was. "Daardoor kan ook niet worden gesteld dat de activiteiten waarvoor nu een vergunning wordt gevraagd minder nadelige gevolgen hebben voor het Natura 2000-gebied ten opzichte van de uitgangssituatie". Het besluit van de provincie dat geen natuurvergunning nodig is, kan daarom niet in stand blijven. Gedeputeerde Staten moeten een nieuw, beter gemotiveerd besluit nemen. Dat geldt niet alleen voor de vergunning, maar ook voor het afwijzen van een verzoek om handhavend op te treden tegen de cacaofabriek.

MOB stelt in een reactie dat de uitspraak van de rechter "past in het patroon van de provincie Noord-Holland die vergunningverlening en handhaving niet op orde heeft".

Olam zelf kreeg overigens ook nog op een punt gelijk. De gemeente had eisen aan metingen die het bedrijf jaarlijks moet verrichten niet goed onderbouwd.

Of de provincie Noord-Holland in beroep gaat, wordt volgens een woordvoerster nog bekeken.