Rechter: kabinet moet milieu-effecten windmolenparken beoordelen

Het kabinet heeft in de landelijke normen die gelden voor de bouw van windmolens ten onrechte geen rekening gehouden met de effecten die de molens op het milieu hebben. Die effecten moeten nu alsnog goed worden onderzocht, zo heeft de Raad van State bepaald. Het besluit van de hoogste bestuursrechter gaat over een windpark in Delfzijl, maar kan ook gevolgen hebben voor andere windenergieprojecten.

De windenergiesector vreest dat de uitspraak zal leiden tot "vertraging voor de energietransitie". De Nederlandse WindEnergie Associatie (NWEA) hoopt daarom dat het kabinet snel zal handelen. Het is volgens de brancheorganisatie wel "goed voor alle partijen dat er nu duidelijkheid is" over de regels.

De rechters verwijzen naar een uitspraak die het Europees Hof van Justitie vorig jaar deed in een zaak over een Belgisch windmolenpark. Ook daar had een milieubeoordeling gemaakt moeten worden, oordeelde het hof op basis van het Europees recht. De overwegingen uit de uitspraak gelden ook voor Nederland, zo heeft de Raad van State nu bepaald.

Huidige normen die landelijk gelden voor bijvoorbeeld geluid, de zogeheten slagschaduw van de wieken en de veiligheid van windmolens moeten opnieuw tegen het licht worden gehouden. Het ontbreekt nu aan een goede onderbouwing waarin ook rekening met het milieu wordt gehouden. In de tussentijd mogen de landelijke normen niet worden gebruikt voor nieuwe projecten. "De regering is nu aan zet om zo’n milieubeoordeling te maken", vat de bestuursrechter het samen.

De uitspraak betekent overigens niet dat in de tussentijd geen nieuwe besluiten mogen worden genomen over windparken. Een gemeenteraad mag ook zelf normen vaststellen waar de bouwers zich aan moeten houden. Dan moeten ze daar de mogelijke milieu-effecten in meenemen. Zo krijgt de gemeenteraad van Eemsdelta, die over het park in Delfzijl gaat, nu een halfjaar de tijd om het bestemmingsplan en de vergunning voor het windproject aan te passen. In de procedures mag geen gebruik meer worden gemaakt van de landelijke normen, want die rammelen dus volgens de rechters.

In meerdere procedures die nog lopen over nieuwe windprojecten speelt het punt over de milieu-effecten een rol. De branche wil met de overheid in gesprek gaan over het zoveel mogelijk beperken van "vertraging en financiële risico’s voor lopende projecten".

Het opstellen van een milieueffectrapportage is een gebruikelijke stap bij grote windprojecten. "Regelmatig worden hierdoor aanpassingen gedaan aan projecten zodat de turbines nog beter inpassen en rekening houden met geluid, slagschaduw, natuur et cetera", meldt de NWEA. Die benadrukt dan ook dat de uitspraak niet zozeer draait om individuele projecten, maar om het beleid van de Nederlandse regering. Zolang de landelijke normen niet meer gelden, zal telkens lokaal onderzocht moeten worden welke normen acceptabel zijn voor de omgeving.